Imieniny: Anieli, Sykstusa, Jana

Wydarzenia: Dzień Żelków

Uroczystości

Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego

chrystus zmartwychwstały fot. Krzysztof Petela Chrystus zmartwychwstały, arras z kolekcji Muzeów Watykańskich

Najważniejsze święto dla chrześcijan, dzień zwycięstwa Chrystusa nad śmiercią, Pascha - dziś obchodzimy Niedzielę Wielkanocną.

 

Niedziela ta nie posiadała początkowo własnej liturgii, ponieważ Wigilia Paschalna trwała zawyczaj do świtu i tym samym była traktowana jako celebracja niedzielna. Z czasem jednak ograniczono ją do wczesnych godzin nocnych, dlatego niedziela otwierająca nowy rozdział w historii zbawienia nabrała nowego znaczenia w liturgii Kościoła.

Świadectwo sprawowania drugiej Mszy świętej w poranek wielkanocny znajdujemy już u św. Augustyna. Z czasem Wigilia Paschalna zaczęła być przesuwana coraz wcześniej. W średniowieczu, gdy obchodzono ją już w Wielką Sobotę rano, Niedziela Wielkanocna stała się najbardziej uroczystą liturgiczną celebracją zmartwychwstania, wzbogacając się o różne nowe elementy. W VII i VIII wieku w liturgii rzymskiej wprowadzono wieczorną celebrację z udziałem nowo ochrzczonych, ubranych w białe szaty, których biskup namaszczał krzyżmem świętym. Z kolei w północnej Europie od X do XVI wieku rozpowszechniony był obrzęd podniesienia krzyża w niedzielny poranek, nawiązujący do zdjęcia krzyża w Wielki Piątek. Z tego samego okresu pochodzi tradycja błogosławienia na zakończenie wielkanocnej Eucharystii mleka, miodu i baraniny, co miały jasny kontekst biblijny. Z tego rozwinęła się tradycja święcenia innych pokarmów na świąteczny stół. Przywrócenie znaczenia Wigilii Paschalnej i jej umiejscowienie w sobotę po zachodzie słońca nadało nowy kształt wymienionym oraz innym wielkanocnym tradycjom.

Niedziela Wielkanocna jest źródłem wszystkich pozostałych niedziel w ciągu roku. Jest bowiem owocem zmartwychwstania, dlatego zaleca się rozpocząć Mszę świętą pokropieniem wodą chrzcielną poświęconą podczas Wigilii Paschalnej. Zaleca się też sprawowanie wielkanocnych nieszporów z procesją do chrzcielnicy.

Należy zadbać o uroczysty charakter eucharystycznej celebracji tego dnia, choć jej struktura nie odbiega od innych Mszy niedzielnych. Jedynie w ramach liturgii słowa pojawia się pochodząca z XI wieku sekwencja wielkanocna Victimae Paschali laudes - poetycka kompozycja bliska ludowym pieśniom z tego okresu, która jest cennym świadectwem średniowiecznej pobożności. Pozostałe teksty czytań mszalnych również są powtarzającą się zapowiedzią zmartwychwstania Chrystusa, którym wtóruje pojawiające się kilkukrotnie radosne Alleluja.

Niedziela Zmartwychwstania rozpoczyna również 50-dniowy czas paschalny, tzw. Okres Wielkanocny, który obchodzi się z wielką radością jako jeden dzień świąteczny, jako wielką niedzielę. Z tych pięćdziesięciu dni w sposób szczególny wyróżnia się pierwszy tydzień, nazywany Oktawą Wielkanocną. Siedem dni, w których w liturgii eucharystycznej powtarzają się teksty przypisane Niedzieli Wielkanocnej. Tydzień ten ukształtował się w IV wieku w związku z chrztem. Nowo ochrzczeni, ubrani w białe szaty, codziennie uczestniczyli w liturgii, słuchając specjalnych katechez o przyjętych przez nich sakramentach.  W niedzielę kończącą oktawę, stojąc przy chrzcielnicy, ściągali oni białe szaty na znak, że rozpoczynają normalne życie, wewnętrznie przyobleczeni w Chrystusa. Dlatego też dzień ten nazwano białą Niedzielą, a poprzedzający ją okres - białym tygodniem. W świetle tej starej tradycji Kościoła widać, dlaczego Okres Wielkanocny jest najodpowiedniejszym czasem do udzielania sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego.

Źródło:
;