Celem tego dnia jest duchowe i materialne wsparcie Kościoła katolickiego w krajach Europy Wschodniej i Azji Środkowej: na Białorusi, Litwie, Łotwie i Estonii, na Ukrainie, w Mołdawii, Rosji, Armenii, Azerbejdżanie, Gruzji, Kazachstanie oraz w Tadżykistanie, Kirgizji i Uzbekistanie.

Aktualnie, Kościołowi za wschodnią granicą służy 168 kapłanów diecezjalnych, 364 kapłanów zakonnych, 213 sióstr i 37 braci zakonnych z Polski oraz wolontariusze świeccy.

Mijający rok w Kościele na Wschodzie jest naznaczony ciągle trwającą wojną na Ukrainie, zbierającą tragiczne żniwo, kolejnym exodusem Ormian z Górskiego Karabachu, niepokojącymi wieściami o kapłanach na Białorusi i trudnymi konsekwencjami wojny, dotykającymi również inne kraje.

W fali pomocy jaka ciągle płynie z Polski na Ukrainę, od samego początku wojny uczestniczy też Zespół Pomocy Kościołowi na Wschodzie przy Konferencji Episkopatu Polski. We współpracy z różnymi instytucjami, wspólnotami i dzięki ofiarodawcom indywidualnym udało się i nadal udaje zorganizować wiele transportów z pomocą humanitarną, a także pomagać tym, którzy zdecydowali się schronić w Polsce.

Wsparcie Zespołu, przebiegające poprzez parafie, zgromadzenia zakonne czy instytucje takie jak Caritas Spes Ukraina, kierowane jest przede wszystkim do ludzi mieszkających na obszarach szczególnie dotkniętych skutkami wojny.

Dotychczas na pomoc Ukrainie z funduszy Zespołu zostało wydanych 1 mln 616 tysięcy 237 złotych, z których zostały zakupione żywność, artykuły medyczne, środki czystości, a także generatory prądotwórcze i piecyki do ogrzewania.

Zespół pokrywa również koszty transportu pomocy humanitarnej – takich transportów zostało zorganizowanych 22. Ponadto na Ukrainie Zespół wspiera finansowo funkcjonowanie domów seniora, domów dziecka i wielu wspólnot parafialnych, które przyjęły uchodźców wewnętrznych.

Zespół pomógł też w organizacji letniego wypoczynku dla dzieci, które dzięki temu mogły choć na chwilę oderwać się od wojennej rzeczywistości.

Działalność Zespołu to nie tylko Ukraina, choć obecna sytuacja ciągle wymaga wsparcia. Dlatego pomoc Zespołu kierowana jest do konkretnych odbiorców, tam, gdzie jest najbardziej potrzebna.

W 2023 roku zostały zrealizowane 194 prośby na kwotę 3 mln 11 tysięcy 757 złotych. Zespół wsparł remonty domów dla uchodźców z Górskiego Karabachu w Armenii. Pomógł również w organizacji letniego wypoczynku połączonego z formacją dla dzieci i młodzieży. Tą pomocą zostały objęte 32 grupy z Ukrainy, Białorusi, Gruzji, Uzbekistanu, Kazachstanu i Syberii.

Zespół wpiera również funkcjonowanie świetlic, przedszkoli, domów dziecka, domów seniora i samotnej matki, przytuliska dla bezdomnych oraz stołówki i kuchnie prowadzone przez siostry i braci zakonnych służące dożywianiu dzieci, starszych i najbiedniejszych.

Dzięki współpracy z Górnośląskim Odziałem „Wspólnota Polska”, Zespół przekazał paczki żywnościowe najstarszym rodakom na Ziemi Lwowskiej i zaopatrzył w niezbędne artykuły Stacje Pomocy Charytatywnej „Dobre Serce”. Zespół uczestniczy także w akcji „Podaruj znicz na Kresy”. Dzięki wsparciu Zespołu około 200 młodych ludzi z Białorusi, Kazachstanu, Mołdawii i Ukrainy  mogło uczestniczyć w Światowych Dniach Młodzieży w Lizbonie.

Zespół pamięta również o tych, którzy przyjechali do Polski ze Wschodu, w tym o studentach z Białorusi, Ukrainy i Gruzji, poprzez wypłacanie stypendiów. Zespół świadczy też nieustannie pomoc liturgiczną dla Kościoła katolickiego na Wschodzie poprzez zakup dla konkretnych parafii paramentów liturgicznych, nagłośnień do kaplic i świątyń, ksiąg liturgicznych, a także modlitewników i śpiewników oraz wszelkiego rodzaju pomocy katechetycznych.

Ciągle jeszcze ważną część wydatków Zespołu stanowią dotacje na odbudowę oraz renowację kościołów, kaplic świetlic i sal katechetycznych, na co wydano 870 tysięcy 897 złotych. Ponadto, Zespół finansuje wysyłkę prasy katolickiej, w tym wiadomości KAI oraz wspiera wydawnictwa i media działające w ramach Kościoła na Wschodzie, a także inne projekty.

Z inicjatywy Zespołu powstał również Wolontariat Syberyjski, skupiający osoby świeckie, które w czasie swojego urlopu czy wakacji pomagają duszpasterzom i siostrom zakonnym na Wschodzie. W 2023 roku na posługę wolontaryjną na Ukrainę, do Kazachstanu, wyjechało 16 osób, w tym dwie na wolontariat roczny.

Zespół opracowuje również leksykon wraz ze wspomnieniami na temat udziału polskich duchownych w odradzaniu się Kościoła katolickiego na Wschodzie. Jest to bardzo ważne dzieło, które pozwoli ocalić od zapomnienia to, co zrobili kapłani i siostry zakonne z Polski dla Kościoła za wschodnią granicą, szczególnie po tzw. „pierestrojce”.

Ponadto członkowie Zespołu wyjeżdżają na Wschód, aby na miejscu poznać potrzeby i sprawdzić realizacje projektów. W mijającym roku odwiedzili ośmiokrotnie Ukrainę, włącznie z dotarciem do Charkowa, Zaporoża czy Mikołajowa, oraz Armenię, Kazachstan i Litwę.

Zespół Pomocy Kościołowi na Wschodzie zachęca do wsparcia duchowego i materialnego dzieł duszpasterskich, ewangelizacyjnych i charytatywnych Kościoła katolickiego na Wschodzie. Ofiary zebrane w II niedzielę Adwentu, a także napływające od stałych ofiarodawców indywidualnych przez cały rok, służą bezcenną pomocą katolikom we wszystkich tamtejszych diecezjach.

W tym dniu z Kościołem w Polsce i poza jej granicami łączą się wierni z wielu parafii za wschodnią granicą, dziękując Bogu za modlitwę i składane ofiary. „Dzień modlitwy i pomocy materialnej Kościołowi na Wschodzie” za wschodnią granicą jest dniem wdzięczności za tych, którzy pomagają duchowo i materialnie.