Dziedzictwo
17 marca otwarcie Muzeum Polaków Ratujących Żydów
17 marca w obecności Prezydenta RP Andrzeja Dudy, zostanie oficjalnie otwarte w Markowej (woj. podkarpackie) Muzeum Polaków Ratujących Żydów im. Rodziny Ulmów. W tej miejscowości 24 marca 1944 roku niemieccy żandarmi zamordowali ośmioro Żydów z rodzin Goldmanów, Grünfeldów i Didnerów oraz ukrywających ich Józefa Ulmę i będącą w siódmym miesiącu ciąży jego żonę Wiktorię wraz z szóstką ich dzieci.
Rodzina Ulmów symbolizuje postawę tych Polaków, którzy zginęli z rąk Niemców za niesienie w czasie okupacji pomocy Żydom. Instytut Yad Vashem pośmiertnie uhonorował Józefa i Wiktorię Ulmów tytułem Sprawiedliwi wśród Narodów Świata. W Watykanie toczy się ich proces beatyfikacyjny.
Warto podkreślić, że w ok. 4,5-tysięcznej, leżącej na Podkarpaciu Markowej Ulmowie nie byli jedyną rodziną, która ukrywała Żydów. 21 innych Żydów przeżyło okupację w pięciu chłopskich domach. Przed II wojną światową w Markowej mieszkało ok. 120 Żydów.
– Sercem Muzeum jest odtworzony dom rodziny Ulmów – mówi dr Mateusz Szpytma, dyrektor Muzeum Polaków Ratujących Żydów im. Rodziny Ulmów w Markowej i równocześnie pracownik IPN w Krakowie. – Mamy ogromną ilość materiału ikonograficznego – podkreśla Szpytma. Józef Ulma był fotografem i robił zdjęcia rodzinie, sąsiadom, Żydom. W muzeum zaprezentowane zostaną m.in. zdjęcia wykonane właśnie przez Józefa Ulmę, przedstawiające Markową i jej mieszkańców w okresie przedwojennym i podczas II wojny światowej. W zbiorach znalazła się część zdjęć oryginalnych, wśród nich wykonane w 1940 roku, poplamione krwią ofiar niemieckiej zbrodni. W zbiorach znajdują się także drzwi ze śladami po kulach z egzekucji rodziny Baranków, których Niemcy zabili za pomoc udzieloną Żydom.
W muzeum prezentowane będą historie Polaków, którzy w czasie II wojny światowej udzielali pomocy Żydom. Planowane są również pokazy filmów, lekcje muzealne dla młodzieży, spotkania dyskusyjne i konferencje naukowe.