Abp Gallagher przyznał, że w ciągu ostatnich 60 lat Kościół katolicki prowadził głęboką refleksję nad tematem praw człowieka ogólnie, a wolności sumienia i religii w szczególności. „Refleksja ta została wzbogacona o codzienne doświadczenia wiernych z każdego regionu i klasy społecznej” – stwierdził.

Przywołując słowa papieża Franciszka wypowiedziane do prezydenta Włoch w 2013 roku, abp Gallagher przyznał, że patrząc na obecną rzeczywistość, obserwujemy, iż „o wolności religii często się mówi, a nie wprowadza się jej w życie”. „Nie mam tu na myśli tych krajów, które jeszcze nie uznały tego prawa lub w których jest ono uznawane jedynie werbalnie. Odnoszę się raczej do licznych sytuacji w państwach zachodnich, które są dumne ze swojej demokratycznej historii, w których jednak wdrażanie ochrony wolności religijnej jest utrudnione przez czynniki, które zdają się nie wpływać na inne prawa podstawowe” – zauważył.

Watykański hierarcha zaznaczył, że ważne jest, „aby porzucić naiwne przekonanie, że stopniowa powszechna ochrona i promocja praw człowieka może być uważana za coś oczywistego. Wręcz przeciwnie, regres w ochronie wolności wyznania jest symptomem bardziej uniwersalnego kryzysu dotyczącego państwa demokratycznego, który ujawnia przedpolityczne przesłanki, na których jest ono oparte”. „Gdy zostaną usunięte lub zapomniane takie podstawowe zasady, jak prymat osoby ludzkiej jako podmiotu relacyjnego, państwo szybko przyjmuje postawę autorytarną” – ocenił.

„Z drugiej strony, w nowym globalnym miejscu spotkań, jakim jest sieć, rośnie świadomość wartości wolności słowa, sumienia i religii. Niemniej jednak to pozytywne postrzeganie jest często zachwalane jako całkowita wolność wyboru, pozbawiona obiektywnej treści” – dodał.

„Magisterium Kościoła nadal podkreśla, iż wolność religijna wiąże się z możliwością praktykowania, bez przymusu i bez groźby prześladowań, swoich przekonań religijnych, zarówno prywatnie, jak i publicznie” – podkreślił abp Gallagher. 

Kard. Grzegorz Ryś, metropolita łódzki, w swoim wystąpieniu pytał o to, po co Państwu Polskiemu i Kościołowi w Polsce potrzebny jest Konkordat. „Konkordat nie ma służyć skatalogowaniu i obronie praw i interesów ludzi wierzących i Kościoła w państwie. Ma służyć współdziałaniu państwa i Kościoła dla rozwoju człowieka i dla dobra wspólnego” – podkreślił.

Hierarcha zauważył, że „Kościół ma cel poza sobą, także wtedy, kiedy podpisuje konkordat”, gdyż „drogą Kościoła jest człowiek, a nie Kościół” – zaznaczył odnosząc się do Encykliki papieża Jana Pawła II Redemptor hominis.

„Miejscem spotkania państwa i Kościoła jest człowiek w jego rozwoju osobistym i społecznym. Chodzi o dobro wspólne. By mu służyć, oba podmioty podejmują zdrową współpracę – sana cooperatio” – przyznał kard. Ryś.

„W konkordacie więc nie chodzi o przywileje dla Kościoła, ale o zabezpieczenie praw człowieka, wśród nich prawa do wolności religii i kultu, tzn. także do praktykowania jej w szpitalach, w zakładach penitencjarnych, wychowawczych, w zakładach opieki zdrowotnej, społecznej, do zakładania i poszanowania rodziny, do wychowania i edukacji dzieci zgodnie z przekonaniami rodziców, do zdobywania wykształcenia, aż po wyższe, do wolności wypowiedzi i publikacji” – mówił hierarcha.

Metropolita łódzki podkreślił, że „zamachem na konkordat jest nie tyle zakwestionowanie któregoś z wymienionych co dopiero praw - kto by się zresztą odważył uczynić to publicznie? - ale antagonizowanie państwa i Kościoła w pojmowaniu i realizacji praw człowieka”.

Na konferencji obecni byli przedstawiciele Konferencji Episkopatu Polski, na czele z abp. Tadeuszem Wojdą SAC, przewodniczącym Episkopatu, sekretarzem generalnym KEP bp. Markiem Marczakiem, Prymasem Polski abp. Wojciechem Polakiem, kard. Kazimierzem Nyczem, kard. Grzegorzem Rysiem oraz bp Jackiem Grzybowskim, a także rzecznikiem Episkopatu ks. Leszkiem Gęsiakiem SJ.