Pod oknem
Abp Marek Jędraszewski – 77. biskup na katedrze św. Stanisława w Krakowie
fot. Tadeusz Warczak
Nowy metropolita krakowski ma 67 lat. Od prawie 20 lat jest biskupem. Od marca 2014 roku pełni funkcję zastępcy przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski. Jest profesorem nauk teologicznych. Jego dewizą biskupią są słowa Scire Christum (Znać Chrystusa).
Marek Jędraszewski urodził się 24 lipca 1949 roku w Poznaniu. Maturę uzyskał w 1967 roku w I Liceum Ogólnokształcącym im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Następnie, w latach 1967-1973, studiował w Arcybiskupim Seminarium Duchownym w Poznaniu i na Papieskim Wydziale Teologicznym w Poznaniu. Dnia 24 maja 1973 roku przyjął święcenia kapłańskie z rąk ks. abp. Antoniego Baraniaka. W 1974 roku uzyskał licencjat kanoniczny z teologii na Papieskim Wydziale Teologicznym w Poznaniu na podstawie pracy „Problematyka osoby w filozofii Gabriela Marcela”. W latach 1973-1975 był wikariuszem w parafii pw. św. Marcina w Odolanowie k. Ostrowa Wlkp.
W 1975 roku abp Antoni Baraniak skierował ks. Marka Jędraszewskiego na studia specjalistyczne, które odbył na Wydziale Filozofii Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego w Rzymie. W czerwcu 1977 roku uzyskał licencjat z filozofii na podstawie pracy „La filosofia del simbolo religioso di Paul Ricoeur” (wyróżniona złotym medalem Uniwersytetu Gregoriańskiego), natomiast dnia 20 grudnia 1979 roku obronił pracę doktorską „Le relazioni intersoggettive nella filosofia di Levinas” (praca nagrodzona złotym medalem Ojca Świętego Jana Pawła II).
W czasie studiów w Rzymie ks. Jędraszewski poznał kard. Karola Wojtyłę, który w odwiedzając Watykan zatrzymywał się w Papieskim Kolegium Polskim, gdzie mieszkał jako student ks. Jędraszewski. Kardynał żywo interesował się studentami, nie stronił także od wspólnotowych spotkań. Abp Jędraszewski wspomina, że kard. Wojtyła niekiedy żartobliwie nazywał go nawet „swoim kolegą”. Za pierwszym razem było to z okazji Wielkanocy 1993 roku, kiedy napisał w liście: „Drogi Księże Marku! Serdeczne życzenia wielkanocne przesyłam dla młodszego «Kolegi» – filozofa z czasów Piazza Remuria”.
Ks. Jędraszewski był obecny na placu św. Piotra w chwili, gdy 16 października 1978 r. kard. Felici ogłosił wybór na papieża kardynała „z dalekiego kraju”. „A kiedy rok po tym wydarzeniu, 17 października 1979 r. papież odwiedził Kolegium Polskie – wspomina abp Jęraszewski – powiedziałem wtedy do niego: „Ojcze św., niedługo będę się bronić!”. Rzeczywiście, czekałem wówczas na ustalenie daty obrony mej tezy doktorskiej. Odpowiedział, jak zwykle z ogromnym refleksem i wyczuciem sytuacji: „Jak to będziesz się bronić? Masz zwyciężać!”.
Po powrocie do Polski: w latach 1980-1996 był adiunktem na Papieskim Wydziale Teologicznym w Poznaniu, w latach 1980-1987 prefektem Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Poznaniu, a w latach 1987-1996 redaktorem, od 1990 redaktorem naczelnym „Przewodnika Katolickiego”.
W 1991 roku habilitował się na Wydziale Filozoficznym Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie na podstawie rozprawy „Jean-Paul Sartre i Emmanuel Levinas – w poszukiwaniu nowego humanizmu. Studium analityczno-porównawcze” (rozprawa opublikowana pod tytułem „W poszukiwaniu nowego humanizmu. J.-P. Sartre – E. Levinas”, Kraków 1994).
W połowie lat osiemdziesiątych ks. prof. Józef Tischner zaprosił ks. Jędraszewskiego z wykładem monograficznym na Papieską Akademię Teologiczną w Krakowie na temat „Cahiers pour une morale” – Sartre’a. „Przez cały semestr dojeżdżałem więc do Krakowa – wspomina abp Jędraszewski – chłonąc przy okazji niezwykłą atmosferę tego miasta”. Ks. Tischner był jednym z recenzentów habilitacji ks. Jędraszewskiego. W swej recenzji napisał m. in.: „Książka księdza Marka Jędraszewskiego jest imponującym przedsięwzięciem”.
W 1996 roku ks. Marek Jędraszewski otrzymał nominację na docenta na Papieskim Wydziale Teologicznym w Poznaniu. W tym samym roku został mianowany visiting professor Papieskiego Uniwersytetu Laterańskiego w Rzymie.
Dorobek naukowy abp. Jędraszewskiego to ponad 20 książek i ok. 200 artykułów i rozpraw. Podzielić je można na kilka bloków tematycznych: myśl filozoficzna Levinasa, teksty antropologiczne, podręczniki i pomoce dydaktyczne, filozofia a duchowość, filozofia Boga, problem wolności, moralność. Znany jest także m.in. z organizowanych co miesiąc w archidiecezji łódzkiej „Dialogów w katedrze”, gdzie odpowiadał na pytania dotyczące Kościoła i wiary. Zadeklarował, że możliwa jest ich kontynuacja w Krakowie – najprawdopodobniej w Kolegiacie św. Anny.
W 1996 roku ks. dr hab. Marek Jędraszewski otrzymał nominację na wikariusza biskupiego ds. nauki i kultury w Archidiecezji Poznańskiej oraz na przewodniczącego Wydziału Duszpasterstwa Akademickiego w Kurii Arcybiskupiej w Poznaniu.
Dnia 17 maja 1997 roku Ojciec Święty Jan Paweł II mianował go biskupem pomocniczym Archidiecezji Poznańskiej. Święcenia biskupie otrzymał z rąk arcybiskupa Juliusza Paetza dnia 29 czerwca 1997 roku w Poznaniu. Współkonsekratorami byli: arcybiskup Zenon Grocholewski, sekretarz Sygnatury Apostolskiej (obecnie kardynał, prefekt senior Kongregacji Wychowania Katolickiego), oraz arcybiskup Marian Przykucki, ówczesny metropolita szczecińsko-kamieński. Jego dewizą biskupią są słowa „Scire Christum” („Znać Chrystusa”).
W związku z powstaniem Wydziału Teologicznego na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 26 listopada 1998 roku otrzymał nominację na stanowisko profesora nadzwyczajnego UAM, a 7 grudnia tegoż roku nominację na kierownika Zakładu Filozofii Chrześcijańskiej na Wydziale Teologicznym UAM. 2 stycznia 2002 roku otrzymał tytuł naukowy profesora nauk teologicznych.
11 lipca 2012 roku papież Benedykt XVI mianował bp. Marka Jędraszewskiego arcybiskupem metropolitą łódzkim. Ingres do archikatedry łódzkiej odbył się 8 września 2012 roku, w święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.
Ksiądz Arcybiskup Marek Jędraszewski jest – od 2014 roku – Zastępcą Przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski. W Konferencji Episkopatu Polski pełni ponadto następujące funkcje – jest członkiem: Rady Stałej KEP, Sekcji Nauk Filozoficznych Komisji Nauki Wiary, Komisji Wychowania Katolickiego, Rady ds. Duszpasterstwa Młodzieży, a także delegatem KEP ds. Duszpasterstwa Akademickiego.
Od 30 września 2012 roku jest przewodniczącym Komisji ds. katechezy, szkół i uniwersytetów Rady Konferencji Biskupich Europy (CCEE).
30 listopada 2013 roku Ojciec Święty Franciszek włączył go na okres pięciu lat do grona członków Kongregacji Wychowania Katolickiego.
W uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny 8 grudnia 2016 r. Ojciec Święty Franciszek mianował abp. prof. Marka Jędraszewskiego 77. metropolitą krakowskim, który oficjalnie objął urząd 28 stycznia 2017 roku podczas ingresu do katedry na Wawelu.
