Abp Marek Jędraszewski homilię rozpoczął od zacytowania hymnu „Pozdrowienie błogosławionej Maryi Dziewicy”, którego autorstwo przypisywane jest św. Franciszkowi z Asyżu. Metropolita krakowski zauważył, że obchodzone dziś Święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny było od pierwszych wieków obchodzone jako „ukazanie się Jutrzenki – Tej, która swoim przybyciem zwiastowała już bliskie wcielenie Bożego Syna”. Arcybiskup podkreślił, że święto to było bardzo drogie św. Franciszkowi z Asyżu.

Metropolita przypomniał, że gdy ustały wszelkie opory, by wynieść do chwały ołtarzy Stanisława, biskupa krakowskiego i męczennika, przebywający w Asyżu papież Innocenty IV zdecydował, że kanonizacja odbędzie się właśnie w Święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, w tamtejszej bazylice. Arcybiskup przywołał opis tego wydarzenia zanotowany przez Wincentego z Kielczy. Bezpośredni uczestnik i świadek w swojej relacji zwrócił uwagę na światło, który symbolicznie rozbłysło wówczas w bazylice asyskiej oraz czerwoną chorągiew z imieniem i wizerunkiem pierwszego męczennika wśród Polaków. Podkreślił także radość Polski, Krakowa i całego Kościoła z wyniesienia do chwały ołtarza swojego nowego patrona.

Abp Marek Jędraszewski przypomniał także troskę arcybiskupa i kardynała Karola Wojtyły o kult św. Stanisława. To późniejszy papież szczególnie zadbał o przygotowanie obchodów 900-lecia męczeńskiej śmierci biskupa. To także on polecił kapitule wawelskiej utworzenie specjalnego relikwiarza, który peregrynował przez całą Archidiecezję Krakowską przypominając o tym „wielkim świętym, bez którego dzisiaj nie można zrozumieć Krakowa i jego wielkiej tradycji”. Ten relikwiarz przywieziono z Krakowa specjalnie na dzisiejsze uroczystości do Asyżu i ustawiono go na ołtarzu obok innego relikwiarza św. Stanisława, który jest przechowywany w bazylice asyskiej od momentu kanonizacji.

Arcybiskup zacytował także fragmenty poematu „Stanisław”, który kard. Karol Wojtyła zaczął pisać w Rzymie, przed pierwszym konklawe w 1978 r. oraz homilii Jana Pawła II wygłoszonej na krakowskich Błoniach 10 czerwca 1979 r. Ojciec Święty stworzył wówczas analogię między postacią św. Wojciecha, którego życie związało się w naszych dziejach jeszcze z epoką chrztu, a postacią św. Stanisława, który zdawał się wskazywać na sakrament bierzmowania, czyli umocnienia. „Św. Stanisław stał się też w dziejach duchowych Polaków patronem owej wielkiej, zasadniczej próby wiary i próby charakteru. Czcimy go jako patrona chrześcijańskiego ładu moralnego, albowiem ład moralny tworzy się poprzez ludzi. (…) Od każdej zwycięskiej próby w ostateczności zależy ład moralny. Każda próba przegrana przynosi nieład” – mówił wówczas papież.

– Zdajemy sobie wszyscy sprawę z tego, przed jakim ważnymi decyzjami staje obecnie nasz naród. To niezmiernie doniosła w swych skutkach próba, która – jak nauczał św. Jan Paweł II Wielki – jest kolejną „próbą wiary i próbą charakteru”. Jeśli ta próba okaże się zwycięska, w naszej Ojczyźnie umocni się ład moralny. Jeśli natomiast ta próba zakończy się przegraną, nieład moralny będzie przynosił swe coraz bardziej widoczne, prawdziwie zgubne dla naszego narodu żniwo – mówił abp Marek Jędraszewski powtarzając ostatnie słowa św. Jana Pawła II Wielkiego z jego homilii wygłoszonej czterdzieści cztery lata temu na krakowskich Błoniach: „I mówię za Apostołem: «Ducha nie gaście!» (1 Tes 5, 19). I mówię za Apostołem: „«Ducha Świętego nie zasmucajcie!» (por. Ef 4, 30)”.

– Niech przez nasze posłuszeństwo natchnieniom Ducha Świętego, a zatem przez nasze zwycięsko pokonane próby wiary i charakteru, imię „Stanisław” na nowo stanie się sławne – dla Polski, dla Europy, dla naszego dwudziestego pierwszego wieku – zakończył.

Okolicznościowy list od premiera Mateusza Morawieckiego odczytał wojewoda małopolski Łukasz Kmita. Kanclerz kurii metropolitalnej w Krakowie ks. Grzegorz Kotala podziękował organizatorom pielgrzymki i pasterzom za bycie jej przewodnikami. Ojcowie franciszkanie z Asyżu przekazali metropolicie krakowskiemu relikwie św. Franciszka.