W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2021 r. do diecezji oraz zakonów męskich wpłynęło 155 zgłoszeń, z czego blisko 3/4 dotyczyło czynów popełnionych w okresie od 1955 do 2018 r., a niemal co piąte – czynów z ostatnich trzech lat. W roku 2021 nie było miesiąca, w którym do diecezji oraz męskich jurysdykcji zakonnych w Polsce nie zostałaby zgłoszona sprawa wykorzystania seksualnego małoletnich.

Osoby pokrzywdzone

Spośród 155 zgłoszonych spraw, 66 (43%) dotyczyło osób małoletnich przed ukończeniem 15 roku życia. W grupie do 15 lat proporcje dziewcząt i chłopców są niemal równe, z lekką przewagą chłopców, ale w grupie starszej (15-18 lat), częściej skrzywdzone wykorzystaniem są dziewczęta (61%).

Najczęściej osobą zgłaszającą fakt wykorzystania była sama pokrzywdzona (45%) lub jej bliscy (12%). Drugą grupą najczęściej dokonującą zgłoszeń byli duchowni, którzy w sumie byli źródłem zawiadomień 36 spraw (23% ogółu).

Małoletni, którzy mieli zostać skrzywdzeni przez prezbitera lub zakonnika, to w większości młodzież i dzieci zaangażowane w Kościele (ministranci – 28%, uczestnicy duszpasterstwa – 21%, lektorzy – 12%) lub przygotowujące się do sakramentów (15%).

Działania podjęte przez Kościół

Ponad połowa zgłoszeń dotyczących wykorzystywania seksualnego osób małoletnich jest w trakcie badania. Za potwierdzone lub uwiarygodnione na etapie wstępnym lub przez Kongregację Nauki Wiary uznano 29% zgłoszeń, zaś za niewiarygodne – 19% zawiadomień.

Spośród 66 oskarżeń o przestępstwa seksualne wobec osób małoletnich poniżej 15 roku życia, które w polskim systemie prawnym podlegają penalizacji, w 43 przypadkach zawiadomienie do państwowych organów ścigania złożyły diecezje lub zakony. W pozostałych 23 sprawach, państwowe organy ścigania zostały już wcześniej powiadomione przez inny podmiot (12), zgłoszenia znajdowały się na etapie wstępnej weryfikacji (5), zostały uznane za bezpodstawne lub fałszywe (4) lub dotyczyły domniemanych sprawców, którzy w momencie oskarżenia już nie żyli (2).

Dodatkowo, jurysdykcje kościelne przekazały państwowym organom ścigania 24 z 72 zgłoszeń spraw dotyczących wykorzystania seksualnego osób małoletnich powyżej 15 roku życia.

Analizowane zgłoszenia wykorzystywania seksualnego dotyczą łącznie 139 księży oraz zakonników, z czego wobec 12 zgłoszono więcej niż jeden zarzut. Najczęściej oskarżeni byli czasowo odsunięci od pełnienia posługi na czas badania zarzutów (39%) lub od jakichkolwiek kontaktów duszpasterskich z dziećmi i młodzieżą (36%). Względem obwinionego mogła zostać zastosowana więcej niż jedna procedura, mogli otrzymać dodatkowo m.in. zakaz przebywania w jakimś miejscu lub nakaz pobytu w jakiejś placówce.

Kościół od 2019 r. systematycznie publikuje wyniki kwerend zgłoszonych przypadków wykorzystania seksualnego osób małoletnich w środowisku kościelnym. Najnowszy raport po raz pierwszy prezentuje wyniki badań z ostatniego roku kalendarzowego. Kwerendę dotyczącą wykorzystywania seksualnego osób małoletnich przez inkardynowanych do diecezji polskich duchownych oraz profesów wieczystych męskich zgromadzeń zakonnych i stowarzyszeń życia apostolskiego w Polsce po raz kolejny przeprowadził Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC, kierowany przez ks. Wojciecha Sadłonia SAC, we współpracy z Biurem Delegata KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży. Opracowanie i analiza danych zostało sfinansowane przez Fundację Świętego Józefa Konferencji Episkopatu Polski.