Na początku konferencji prasowej rzecznik Episkopatu przedstawił nowego sekretarza generalnego Konferencji Episkopatu Polski, którym został wybrany podczas 398. Zebrania Plenarnego KEP bp Marek Marczak, biskup pomocniczy archidiecezji łódzkiej.

Bp Marczak przyznał, że wybór jest dla niego dużym zaskoczeniem, „tym bardziej że jako biskup pomocniczy od 9 lat byłem trochę ukryty w życiu diecezjalnym”. „Swoją obecność, miejsce w Kościele, odczytuję w płaszczyźnie wiary. Każdą funkcję, która zostaje mi powierzona, odbieram jako powołanie. Dlatego też nie miałem odwagi odmówić” – stwierdził hierarcha.

Przewodniczący KEP abp Tadeusz Wojda SAC odniósł się do spotkania Rady Stałej, która obradowała bezpośrednio przed rozpoczęciem Zebrania Plenarnego. „Rada Stała pochyliła się nad listem skrzywdzonych i została przygotowana konkretna odpowiedź do sygnatariuszy listu” – zaznaczył.

Abp Wojda nawiązał do głównego tematu Zebrania Plenarnego, którym było nauczanie religii w szkole i katecheza przy parafii. „Często mylimy te dwie rzeczy. Lekcja religii jest wprowadzeniem czy przybliżeniem wiary, ale też jest w kontekście historycznym, kulturowym i szerszym. Jest to forma ukazania, czym jest religia chrześcijańska, która w naszym kraju ma ponad 1000-letnią tradycję” – mówił. „Dzisiaj widzimy, że lekcja religii w szkole powinna być bardziej lekcją religii i nie powinna być powielaniem katechezy. Natomiast katecheza przyparafialna to jest katecheza, która ma pogłębić relację z Jezusem Chrystusem, to jest kerygmat, czyli przepowiadanie, to jest katechumenat, czyli wprowadzenie w spotkanie z Jezusem Chrystusem” – ocenił.

„Podjęliśmy decyzję, że należy bardziej dopracować podstawę programową, żeby te dwie formy, które są dla siebie komplementarne mogły być dobrą ofertą formacyjną dla kandydatów. A jest to potrzebne, gdyż co najmniej 80 proc. społeczeństwa polskiego jest społeczeństwem wierzącym i rodzice czekają na tę ofertę ze strony Kościoła poprzez nauczanie religii w szkole” – wyjaśnił Przewodniczący KEP.

Przewodniczący Episkopatu odniósł się również do metodologii Zebrań Plenarnych. „Był trójgłos, przygotowujący do dyskusji, do pogłębienia tematu. Potem przez cały dzień pracowaliśmy w grupach próbując zgłębić pewne aspekty, zarówno te pozytywne, jak i negatywne dotyczące lekcji religii w szkole i katechezy” – przyznał.

Hierarcha zwrócił także uwagę na List Konferencji Episkopatu Polski w sprawie ochrony życia. „Życie jest wielkim darem Bożym” – mówił abp Wojda – i jest chronione przez różne instytucje, zarówno przez Powszechną Deklarację Praw Człowieka, jak i Konstytucję RP. „Ochrona życia wpisuje się w ogólną tendencję. Chcemy przypomnieć wszystkim, by stanęli w obronie świętości życia. Chcemy także podziękować matkom i ojcom, że podejmują trud macierzyństwa i ojcostwa” – ocenił abp Wojda. Przypomniał także o obowiązku sumienia, „które mówi, że nie wolno zabijać żadnego życia”.

Bp Wojciech Osial, przewodniczący Komisji Wychowania Katolickiego KEP, przyznał, że w czasie Zebrania Plenarnego „biskupi bardzo mocno pochylili się nad wyzwaniami, przed jakimi stoją szkolne lekcje religii”. Dodał, że powstanie Zespół, który opracuje nową podstawę programową dla lekcji religii w szkole. Chodzi o to, aby „odczytać lekcję religii w tych nowych wyzwaniach. Oczywiście jest to cały czas lekcja religii rzymsko-katolickiej z treściami należącymi do tej religii, ale chcemy mocno zaznaczyć treści kulturowe, wychowawcze, społeczne, historyczne. Ma to na celu pokazanie, że lekcja religii w szkole wspiera bardzo mocno wychowawczą funkcję szkoły. Nauczanie religii jest integralną częścią wychowania w jego sferze intelektualnej, moralnej i duchowej” – przyznał.

Nauczanie lekcji religii „to wkład w budowanie relacji osobowych, wrażliwości serca, postawy braterstwa, wzajemnego szacunku i dialogu z przedstawicielami różnych nacji, religii i światopoglądów” – dodał bp Osial.

Hierarcha zauważył, że biskupi poświęcili dużo czasu ocenie działania Ministerstwa Edukacji Narodowej w zakresie dokonanych i planowanych zmian. „Postrzegamy je jako niedobre, jako krzywdzące. Z tego względu Konferencja Episkopatu Polski wydała +Stanowisko w sprawie zmian w organizacji lekcji religii w szkołach podejmowanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej+” – dodał.

Bp Osial zaznaczył, że biskupi zachęcają wszystkich wiernych, aby podejmować działania ukazujące wartość lekcji religii w szkole. Szczególnie zaapelował do mediów katolickich, ruchów i wspólnot religijnych, aby podejmowali podobne działania.

„My, biskupi, najpierw przypomnieliśmy sobie, że zasadniczym miejscem przekazu i formacji wiary jest parafia. Przy czym budzenie wiary ma miejsce w rodzinie chrześcijańskiej. Nauczanie religii jest dopełnieniem tego, co powinno mieć miejsce w rodzinie i we wspólnocie parafialnej” – mówił bp Andrzej Czaja, przewodniczący Komisji Duszpasterstwa KEP.

„Widzimy, że istnieje pilna potrzeba rozwoju i dynamizowania dzieła katechizacji w parafii. Wynika to z sytuacji wiary, zwłaszcza w sercach młodego pokolenia, i z sytuacji statusu i funkcjonowania rodziny chrześcijańskiej dzisiaj, oraz z potrzeby odnowy Kościoła” – przyznał bp Czaja.

Hierarcha dodał, że w dzisiejszych uwarunkowaniach trzeba się skupić na katechumenacie, czyli na katechezie sakramentalnej przygotowującej do jak najowocniejszego przyjęcia sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego, to znaczy chrztu, bierzmowania i Eucharystii.

Bp Czaja podkreślił, jak ważna jest rola katechisty. „Katechista ma inną rolę niż katecheta w szkole. Katecheta przekazuje podstawowe prawdy wiary i zasady wiary, a katechista – kerygmat, to świadek wiary pełen misyjnego zaangażowania” – wyjaśnił.

Przewodniczący Komisji Duszpasterstwa KEP zaakcentował, że „powinniśmy być zaangażowani we wspólnotę Kościoła w Polsce”. Zwrócił jednak uwagę, że nie chodzi o wolontariat. „To są rzeczy wyrastające z chrztu świętego” – stwierdził.

Abp Wojciech Polak, Delegat KEP ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży, poinformował, że powoli dobiegają końca prace nad przygotowaniem komisji niezależnych ekspertów do zbadania zjawiska wykorzystywania seksualnego w Kościele w Polsce. Wyjaśnił, że „zostało poszerzone grono osób przygotowujących te działania, a mianowicie zarówno biskupów, wyższych przełożonych zakonnych, jak i sióstr zakonnych”, pracujących nad przygotowaniem projektu komisji.

„Mam nadzieję, że po intensywnej pracy w ciągu najbliższych miesięcy będziemy potrafili na jesiennych zebraniach plenarnych, zarówno Konferencji Episkopatu Polski, jak i zebraniach plenarnych wyższych przełożonych zakonów żeńskich i męskich, przedstawić do zaaprobowania przede wszystkim te podstawowe, ostatecznie wiążące decyzje” – powiedział abp Polak. Podziękował również 20-osobowemu zespołowi, który wraz z Delegatem KEP ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży pracuje nad przygotowaniem zespołu.