Data ta nie została wybrana przypadkowo. To właśnie 1 marca 1951 roku z rąk komunistów zginął w mokotowskim więzieniu przywódca IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość – Łukasz Ciepliński. Wraz z gronem swoich towarzyszy walki tworzył on ostatnie kierownictwo ogólnopolskiej konspiracji kontynuującej od 1945 roku dzieło Armii Krajowej. Tego dnia, strzałem w tył głowy, odebrano im życie. 

Cześć i chwała Bohaterom!

Żołnierze Niezłomni po II wojnie światowej nie złożyli broni. Pragnęli wypełnić przysięgę żołnierską i obietnicę walki o niepodległość naszej Ojczyzny. Za sprzeciw wobec organów komunistycznego państwa doznawali bólu, poniżenia i represji. Wielu z nich zostało skazanych na śmierć, a miejsca ich pochówku pozostają nieznane. Za swą niezłomną postawę mieli pozostać zapomniani i wymazani z historii. 

- Jesteśmy odpowiedzialni za przekazanie kolejnym pokoleniom wiedzy o Żołnierzach Niezłomnych. To nasze zadanie, by pamięć i prawda o ich działaniach przetrwały. Mamy to wyjątkowe szczęście, że wciąż możemy doświadczać obecności Żołnierzy Niezłomnych pośród nas i bezpośrednio od nich uczyć się historii naszej Ojczyzny. Na ich ręce składamy dzisiaj podziękowanie za poświęcenie i wierność ideałom. Ale dzisiaj także oddajemy hołd tym, którzy za marzenie o niepodległej Polsce oddali swoje życie. Chwała Bohaterom! Chwała tym, którzy zachowali się jak trzeba!...– mówił wojewoda małopolski Piotr Ćwik podczas uroczystości w Skawinie.

Bohaterowie naszych małych Ojczyzn 

Podczas Wojewódzkich Obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych przypomniano, że to właśnie tam, wiosną 1946 roku, powstały lokalne struktury Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. W Małopolsce występowały one pod – używaną jeszcze w czasie okupacji – nazwą Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW).

Członkowie skawińskich struktur NOW nie ukrywali się w lasach, lecz prowadząc zwykłą aktywność (ucząc się w szkołach i uczelniach, pracując w zakładach), byli równocześnie zakonspirowanymi członkami podziemia. Zajmowali się gromadzeniem i magazynowaniem broni, zbieraniem informacji o funkcjonariuszach UB, aktywistach PPR, prowadzeniem akcji ulotkowych oraz ochroną ludności przed szkodliwymi działaniami aktywistów komunistycznych. 

W głośnych procesach, jakie wytoczono skawińskim członkom NOW w latach 1947-1951, sądzono 44 osoby, z których 43 skazano na kary więzienia od roku po karę śmierci włącznie (jedynie jedną uniewinniono). W wyniku represji zginęło dwóch członków skawińskiej NOW: pochodzący z Tyńca Tadeusz Stępkowski oraz mieszkaniec Skawiny harcerz Józef Górka, pseudonim „Kłos”. Zginął on w trakcie wykonywania pracy w karnym batalionie górniczym w kopalni „Wujek” w Katowicach (21 marca 1954 r.).

Sztafeta pokoleń

1 marca, na skawińskim cmentarzu parafialnym, poświęcony został pomnik nagrobny śp. Józefa Górki. Wydarzeniu towarzyszyła asysta wojskowa. Odczytano apel pamięci, złożono symboliczne kwiaty i znicze. Wcześniej tego dnia młodzież, duchowieństwo, mieszkańcy i zebrani goście uczestniczyli w uroczystej akademii oraz mszy świętej. 

Z kolei marszałek Witold Kozłowski wziął udział w obchodach Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych w Jawiszowicach, w gminie Brzeszcze. Podczas uroczystości marszałek Małopolski oddał hołd żołnierzom polskiego powojennego podziemia niepodległościowego.

“Dzisiejsza uroczystość to wyraz naszego hołdu dla Żołnierzy Wyklętych walczących w obronie Ojczyzny. Ich niezłomna, patriotyczna postawa, przywiązanie do tradycji powinno być dla nas cenną lekcją i wzorem do naśladowania. Chcemy kultywować pamięć wszystkich wyklętych i przekazywać wiedzę o ich bohaterskiej postawie kolejnym pokoleniom” - podkreślił marszałek Witold Kozłowski.

W intencji Żołnierzy Niezłomnych odbyła się także uroczysta msza święta, po której nastąpił przemarsz pod jawiszowicki pomnik, gdzie złożono kwiaty. W uroczystościach uczestniczyli radni województwa, na czele z wiceprzewodniczącą SWM Iwoną Gibas.

Fenomen powojennej konspiracji niepodległościowej polega na tym, że była ona jedną z najliczniejszych form zorganizowanego oporu społeczeństwa polskiego wobec narzuconej władzy. Żołnierze Wyklęci dzięki swojej działalności przyczynili się do opóźnienia kolejnych etapów utrwalania systemu komunistycznego, pozostając dla wielu środowisk wzorem postawy obywatelskiej.