Kompleks Muzeum Książąt Czartoryskich, złożony z Arsenału z Basztami Stolarską i Ciesielską, Klasztorka i Pałacu, jest jednym obiektem muzealnym mieszczącym kolekcję Czartoryskich, zapoczątkowaną przez Izabelę Czartoryską w Puławach w roku 1801 i wzbogaconą przez jej wnuka Księcia Władysława Czartoryskiego. W 2017 roku Muzeum Narodowe w Krakowie stało się właścicielem zarówno kolekcji, jak i budynków, w których od roku 2010 trwał rozpoczęty przez Fundację Książąt Czartoryskich remont. Fundacji nie udawało się dokończyć modernizacji i renowacji Muzeum przez blisko dekadę – ze względu na trudności z pozyskaniem środków. 

W roku 2017 Muzeum Narodowe w Krakowie, jako instytucja publiczna, pozyskało ponad 43 mln zł na dokończenie prac w Pałacu Czartoryskich (pieniądze pochodzą w 85 procentach z funduszy unijnych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko i w 15 procentach z dotacji celowej Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego). Projekt otrzymał tytuł „Przeszłość przyszłości” – to nawiązanie do dewizy, którą księżna Izabela Czartoryska poleciła umieścić nad wejściem do Świątyni Sybilli, jednego z dwóch budynków, w których ulokowała swoje muzeum w Puławach. 

Także w roku 2017 Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa przyznał MNK dofinansowanie przebudowy i remontu konserwatorskiego dawnego Arsenału Miejskiego na łączną kwotę 9 mln zł. MKiDN wesprze to zadanie w latach 2018–2019 kwotą 6,4 mln zł, a w 2020 roku na aranżację ekspozycji w Galerii Sztuki Starożytnej przeznaczy sumę ok. 2,5 mln zł. 

W dniu 18 kwietnia 2018 wyłoniony w przetargu wykonawca prac budowlano-konserwatorskich w Arsenale – konsorcjum firm Insap Sp. z. o.o., Przedsiębiorstwo Budowlane TF Sp. z o.o. oraz Janex Sp. z o .o. – podpisał umowę na wykonanie prac. Remont Arsenału rozpoczął się 24 kwietnia wprowadzeniem wykonawcy na plac budowy. Najważniejszym zadaniem jest demontaż obecnego i odtworzenie historycznego dachu, ze względu na wadliwą konstrukcję (dach płaski) i fatalny stan. Komisja konserwatorska, która zebrała się w marcu 2016 roku, zarekomendowała przywrócenie dachu czterospadowego, w nawiązaniu do pierwotnej koncepcji architekta Maurycego Ouradou. Dzięki uzyskanej w ten sposób przestrzeni na strychu, powierzchnia użytkowa Arsenału zwiększy się o 30 procent. Kolejnym etapem będzie remont generalny wnętrz Arsenału i Baszt, a także wymiana instalacji, w tym grzewczej, elektrycznej, wodno-kanalizacyjnej i innych. Koniec prac budowlanych i wykończeniowych planowany jest na grudzień 2019 roku. Następnie, w 2020 roku, po przygotowaniu aranżacji i nowej ekspozycji zabytki sztuki starożytnej z kolekcji Książąt Czartoryskich będą mogły wrócić na ekspozycję w Arsenale. 

Na jeszcze większą skalę zakrojony jest remont Pałacu Książąt Czartoryskich. W sierpniu 2017 roku w wyniku rozstrzygnięcia dwuetapowego konkursu architektonicznego na opracowanie projektu nowej ekspozycji i aranżacji wnętrz w Pałacu został wybrany projektant – firma Art FM z Krakowa. Projekt realizacyjny jest już gotowy i czekamy na rozstrzygnięcie przetargu na generalnego wykonawcę prac wykończeniowych i nowoczesnej ekspozycji dostosowanej do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Według planów w grudniu 2019 roku – w 500. rocznicę śmierci Leonarda da Vinci – zostanie otwarte odnowione Muzeum Książąt Czartoryskich. 

– To będzie prezent na gwiazdkę dla wszystkich, którzy są spragnieni kontaktu ze wspaniałą sztuką – mówi dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie dr hab. Andrzej Betlej – W Muzeum Książąt Czartoryskich pokażemy nie tylko perły ich kolekcji: „Damę z gronostajem” Leonarda da Vinci i „Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem” Rembrandta, ale także portrety Jagiellonów Cranacha, wspaniałe zabytki starożytnego Egiptu, Grecji i Rzymu czy polskie pamiątki narodowe, m.in. buławy hetmańskie, trofea wiedeńskie, przedmioty należące do Tadeusza Kościuszki, maskę pośmiertną Fryderyka Chopina. Zaprezentujemy także dzieła dotąd niepokazywane: mało kto zdaje sobie sprawę, jak bogaty jest gabinet rycin Książąt Czartoryskich z grafikami i rysunkami najwybitniejszych artystów Europy.

Projekt „Przeszłość przyszłości” to nie tylko prace remontowo-wykończeniowe i aranżacyjne. Przed wielką wystawą konserwatorzy muszą zbadać i zabezpieczyć blisko 800 zabytków – obrazów, grafik, tkanin, przedmiotów rzemiosła artystycznego, militariów itp. Trwa także fotografowanie obiektów poddanych konserwacji – dotychczas zdigitalizowano blisko 200 zabytków. 

Jednocześnie opiekunowie zbiorów przygotowują opisy dzieł sztuki z kolekcji Książąt Czartoryskich. Posłużą one do przygotowania katalogu zbiorów on-line, ale również katalogów i przewodników w formie druków i e-booków, mających informować o najważniejszych obiektach, a także do ścieżek edukacyjnych, według których będzie można zwiedzać nowe Muzeum.