Jaśniej
Dni Twojego odkupienia!
Wielki Czwartek to w całym Kościele dzień, w którym wspominamy i upamiętniamy Ostatnią Wieczerzę – ustanowienie przez Chrystusa dwóch sakramentów: kapłaństwa i Eucharystii.
Przed południem w najważniejszym kościele każdej diecezji, czyli katedrze (lub w innym kościele wskazanym przez metropolitę), celebrowana jest Msza Krzyżma Świętego, podczas której kapłani odnawiają przyrzeczenia kapłańskie oraz poświęcone zostają oleje święte: krzyżmo (mieszanina oliwy z balsamem używana podczas obrzędów chrztu, bierzmowania, święceń kapłańskich, konsekracji kościołów itp.), olej chorych (wykorzystywany do namaszczania chorych) oraz olej katechumenów (używany podczas udzielania chrztu dorosłym). Olej jest symbolem Bożej mocy udzielanej w czasie namaszczania.
Triduum (czyli „trzy dni”) Paschalne rozpoczyna Msza Święta Wieczerzy Pańskiej (jedyna Msza Święta odprawiana w tym dniu w kościołach, nie licząc katedry).
Przed Liturgią Słowa śpiewamy hymn Chwała na wysokości Bogu. Podczas śpiewu dzwonią wszystkie dzwony i dzwonki, które po odśpiewaniu pieśni milkną aż do Wigilii Paschalnej (w tym czasie dzwonki zastąpione zostają żałobnymi kołatkami). Podczas Mszy Świętej dokonywany jest także obrzęd umycia nóg 12 mężczyznom – na pamiątkę umywania nóg przez Jezusa apostołom, przykład wzajemnej służby i miłości
Po Mszy Świętej następuje przeniesienie Najświętszego Sakramentu do Ciemnicy – ołtarza adoracji symbolizującego miejsce uwięzienia Jezusa po jego pojmaniu w Ogrójcu. Z ołtarza głównego zdejmowany jest obrus (ołtarz jest odkryty aż do Wigilii Paschalnej) – to symbol obnażenia Jezusa z szat i opuszczenia przez najbliższych. Tabernakulum pozostaje puste i otwarte na oścież (jako, że nie ma w nim już Pana Jezusa, nie trzeba wtedy przed nim klękać!).
W Wielki Czwartek składa się również życzenia kapłanom z okazji ustanowienia sakramentu kapłaństwa.
Wielki Piątek to dzień, w którym rozpamiętujemy Mękę i Śmierć Pana Jezusa. Dzień ten jest jedynym w całym roku, w którym nie sprawuje się Mszy Świętych. W kościołach odprawiane są drogi krzyżowe i trwa adoracja Pana Jezusa w Ciemnicy. Wieczorem celebrowana jest Liturgia Męki Pańskiej. Na początku odbywa się procesja, którą wieńczy gest prostracji (kapłani kładą się krzyżem na posadzce kościoła). Podczas Liturgii Słowa czytana jest Ewangelia zawierająca opis Męki Pańskiej. Szczytowym momentem wielkopiątkowych celebracji jest adoracja krzyża przez kapłanów, a następnie przez wszystkich wiernych. Po adoracji rozdzielana jest Komunia Święta, po czym Najświętszy Sakrament w procesji przeniesiony zostaje do Bożego Grobu, gdzie rozpoczyna się adoracja.
Wielka Sobota to czas żałoby i oczekiwania. Tego dnia trwa adoracja przy Bożym Grobie i odbywa się świecenie pokarmów na stół wielkanocny. Rankiem w wielu kościołach odprawiana jest Godzina Czytań i Jutrznia w ramach tzw. Ciemnej Jutrzni.
Po zapadnięciu zmroku rozpoczyna się główna celebracja Triduum Paschalnego – Wigilia Paschalna, która przynależy już z natury do Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego. Wigilia Paschalna (od łacińskiego vigilare – czuwać) to w istocie nocne czuwanie przed urzeczywistniającym się na nowo zmartwychwstaniem – najważniejszym wydarzeniem w historii ludzkości.
Wigilia Paschalna składa się z kilku części. Liturgia Światła nawiązuje do symbolu światła, jakim jest sam zmartwychwstały Chrystus. Przed kościołem święci się ogień, przygotowuje się również i zapala paschał – świecę symbolizującą Chrystusa, którą następnie wnosi się do ciemnego kościoła. Podczas gdy wierni trzymają zapalone świecie, kapłan lub diakon śpiewa dziękczynno-chwalebny hymn Exultet.
Po hymnie następuje Liturgia Słowa Bożego złożona z wielu czytań biblijnych – przeplatanych śpiewem i modlitwą, opowiadających o dziele stworzenia i wielkich dziełach Pana w historii zbawienia. Po ostatnim czytaniu ze Starego Testamentu śpiewany jest uroczysty hymn Gloria, podczas którego znów biją dzwony – symbolizuje on przejście ze Starego Przymierza do Nowego Testamentu. Po raz pierwszy od początku Wielkiego Postu znów śpiewa się aklamację Alleluja, a po odczytaniu Ewangelii następuje homilia.
Kolejną częścią jest Liturgia chrzcielna, podczas której dokonywane jest poświęcenie wody w chrzcielnicy, w wodzie chrzcielnej zanurzany jest paschał (gest ten oddaje prawdę, że chrzest to sakrament, w którym wraz z Chrystusem umieramy i – przez Jego zmartwychwstanie – powstajemy do nowego życia), a następnie odnawiamy przyrzeczenia chrzcielne. Potem następuje Liturgia Eucharystyczna taka jak podczas każdej Mszy Świętej.
W sobotni wieczór po Liturgii Eucharystycznej lub w niedzielę rano przed pierwszą Mszą Świętą odbywa się procesja rezurekcyjna (od łacińskiego resurrectio – zmartwychwstanie), w czasie której Najświętszy Sakrament przenoszony jest z Grobu Pańskiego na ołtarz, a następnie, po pobłogosławieniu Nim wiernych, do tabernakulum – jest uroczystym ogłoszeniem całemu światu wieści o zmartwychwstaniu Pana i świadectwem naszej wiary. Triduum Paschalne kończy się w Niedzielę Wielkanocną II Nieszporami Uroczystości Zmartwychwstania Pańskiego.
Pamiętaj!
W Wielki Piątek obowiązuje post ścisły (jakościowy i ilościowy). Wierni po ukończeniu 14. roku życia zobowiązani są do zachowania wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych, a wierni między 18. a 60. rokiem życia mogą pozwolić sobie jedynie na jednorazowy bezmięsny posiłek do syta oraz dwa skromne bezmięsne posiłki w ciągu dnia.
W Wielką Sobotę zalecany jest post jakościowy, polegający na niespożywaniu mięsa i rosołu.
Zstąpienie do Otchłani
W niektórych kościołach w Wielką Sobotę celebrowane jest dodatkowo – złożone z czytań i modlitw – nabożeństwo Zstąpienia Jezusa do Otchłani.