Przybyłych na pierwszy dzień konferencji powitał wystąpieniem kard. Stanisław Dziwisz. Metropolita krakowski zaznaczył, że Europa stanęła przed dwoma ważnymi wyzwaniami – napływem imigrantów i poszukiwaniem odpowiedzi o źródła wartości europejskich. Przypomniał słowa papieża Franciszka w Parlamencie Europejskim o roli Europy jako katalizatora pozytywnych zmian, ale uwarunkowanego powrotem do przekonania ojców założycieli o konieczności solidarności i współpracy, zarówno wewnętrznej, jak i otwartej wobec innych.

Hierarcha powiedział, że poza godnością, wolnością i prawami człowieka, zawsze trzeba pamiętać o prawdzie, która jest warunkiem wolności osobistej i narodowej. Ostrzegł przed brakiem odwagi w powrocie do swoich korzeni oraz destruktywnym działaniu środowisk przeciwnych chrześcijaństwu. „Receptą na te słabości i choroby musi być odkrycie wartości duchowych, przyznanie człowiekowi i jego godności pierwszeństwa przed ekonomią oraz docenienie na powrót wartości religijnych także w życiu społecznym” – zakończył.

Do uczestników konferencji zwrócił się także Przewodniczący Komisji Europejskiej Jean-Claud Juncker. Z racji obowiązków nie mógł być na spotkaniu osobiście, jednak za pośrednictwem nagrania podkreślił, że wartości z tytułu konferencji są spoiwem Europejczyków. „We wszystkim co czynimy w Unii Europejskiej powinny nas prowadzić podstawowe prawa i wartości. Są one także nieodzowne w ramach realizowania społecznej sprawiedliwości” – powiedział.

Juncker dodał, że obecny kryzys emigracyjny pokazuje, że Europa jest docelowym miejscem dla wielu osób, których życie zostało bezpośrednio zagrożone w ich ojczyźnie. „To, co ważne ta sytuacja przetestowała naszą solidarność – zarówno z uchodźcami, jaki pomiędzy państwami członkowskimi. W Europie zawsze musimy pamiętać, by okazywać pomoc tym, którzy jej potrzebują” – stwierdził.

Podobnie Horst Langes, Honorowy Prezydent Fundacji Roberta Schumana w Luksemburgu, przyznał, że Unia Europejska stoi w punkcie, w którym okaże się czy potrafi zjednoczyć się, by pomagać człowiekowi w potrzebie. „Musimy mieć odwagę by to uczynić – zwłaszcza my, chrześcijanie!” – zachęcił zgromadzonych.

Marek Sowa, Marszałek Województwa Małopolskiego, wskazał, że to niezmiernie ważne, by mówić o dialogu między dwiema wspólnotami – chrześcijańską i obywateli Europy. „Temat, który tu poruszamy jest fundamentem zarówno Kościoła, jak i zjednoczonej Europy” – mówił. Dodał, że w dobie dylematów moralnych, racjonalnych rozważań oraz ogromnej liczby ludzi potrzebujących, najlepszym sposobem na znalezienie rozwiązania jest powrót do źródeł i wartości ponadczasowych.

Marszałek odwołał się także do sylwetek wielkich Małopolan. „Św. Jan Paweł II widział w wartościach, nad którymi się pochylamy, sens integracji europejskiej i gwarancję naszej przyszłości” – przypomniał. Odwołał się również do słów ks. prof. Józefa Tischnera, który uważał, że pytanie o sens godności człowieka stało się pytaniem naszych czasów.

Jako ostatni podczas pierwszego cyklu wystąpień wypowiedział się dr Rafał Trzaskowski, Sekretarz Stanu ds. Europejskich w Ministerstwie Spraw Zagranicznych RP. „Często jesteśmy zabiegani i gubimy się w dyrektywach – ale przychodzi taki moment, że trzeba się zastanowić po co to wszystko robimy i jaki jest powód podejmowanych wysiłków integracji europejskiej. Kryzys imigrancki jest właśnie taką chwilą” – powiedział. Stwierdził też, że tylko odniesienie do wartości podstawowych pozwala na znalezienie odpowiedzi co trzeba w takiej sytuacji zrobić.

„Jest wielka szansa, by zrobić to dobrze – widzę wreszcie wolę zaangażowania się Unii Europejskiej w najbliższe sąsiedztwo, po to, by stabilizować te kraje, w których dzieje się źle” – ocenił Trzaskowski. Zgodził się ze słowami papieża Franciszka, że obecny kryzys jest sprawdzianem człowieczeństwa w państwach członkowskich. Podziękował także w imieniu polskiego rządu Episkopatowi Polski za jednoznaczne stanowisko w kwestii uchodźców, które, jk ocenił, bardzo uspokoiło debatę polityczną.

„Musimy się starać, by decyzje, które podejmujemy były jak najbardziej obywatela. Być w stanie umieć zrobić dwa kroki do tyłu, aby odpowiedzieć jakie zasady tworzą tą naszą wielką wspólnotę” – podkreślił na zakończenie.

Tegoroczna konferencja przebiega pod hasłem „GODNOŚĆ – WOLNOŚĆ – PRAWA CZŁOWIEKA”. Przed dwa dni zebrani w podkrakowskiej Modlnicy będą uczestniczyć w prezentacjach, grupach roboczych oraz panelach dyskusyjnych.