Przy opracowywaniu dokumentu kongregacja chciała szczególnie poruszyć temat towarzyszenia i opieki nad chorymi z punktu widzenia teologicznego i antropologicznego podejmując także niektóre problemy etyczne odnoszące się do proporcjonalności terapii, sprzeciwu sumienia oraz całościowej troski o chorych w stanie terminalnym. W wypowiedzi dla Radia Watykańskiego kard. Luis Ladaria wskazał na nowości, jakie niesie list „Dobry Samarytanin”.

„Dokument przedstawia całościowe spojrzenie na osobę ludzką, w cierpieniu i w chorobie, w podejmowaniu troski o tego, który znajduje się w krytycznym i końcowym etapie życia. To podejmowanie troski, w niektórych przypadkach nie może ograniczyć się jedynie do perspektywy medycznej lub psychologicznej, ale powinno obejmować całościową troskę o osobę ze wszystkimi jej potrzebami. Ponieważ, jak napisano w pierwszym paragrafie tego listu – troska o życie jest pierwszym wymiarem odpowiedzialności, jaką podejmuje lekarz w spotkaniu z chorym – podkreślił kard. Ladaria. Nie ogranicza się ona do zdolności uleczenia chorego, ale posiada szerszy horyzont antropologiczny i moralny: także kiedy uleczenie jest niemożliwe lub mało prawdopodobne, towarzyszenie medyczno-pielęgnacyjne, oraz troska o podstawowe funkcje fizjologiczne organizmu, razem z towarzyszeniem psychologicznym i duchowym jest powinnością, którą trzeba podjąć. Postawa przeciwna byłaby w istocie nieludzkim opuszczeniem chorego. Samaritanus bonus od początku do końca nalega na integralny wymiar opieki nad chorym. W tym sensie, dokument ogniskuje uwagę, przypominając w wielu miejscach, że ból jest egzystencjalnie do zniesienia jedynie w perspektywie nadziei, której można zawierzyć. Taka nadzieja może być przekazywana jedynie tam, gdzie cierpiącemu choremu towarzyszy wspólnotowa obecność, która żyje nadzieją.“