Mówiąc o młodzieży w Polsce kard. Dziwisz zwrócił uwagę na zmieniającą się religijność w Polsce. Wprawdzie w dalszym ciągu ponad 71 proc. młodych ludzi w naszym kraju uważa się za wierzących, to jednak zauważa się tendencję, że „religijność przestaje być dla młodzieży wartością naturalną, czymś, co się rozumie samo przez się”. Wiara nie jest już „dziedziczona jako dobro narodowe i kulturowe”, stwierdził metropolita krakowski i podkreślił, że dzisiejsza młodzież w Polsce „pragnie się czuć prawdziwie wolna i mieć prawo wyboru”.

Mimo iż młodzież odrzuca określone formy wyrazu i życia Kościoła, to jednocześnie absolutnie nie odrzuca Ewangelii. Dlatego Kościół ma za zadanie „szukać takich środków wyrazu, które zostaną dobrze przyswojone przez młodych ludzi”. Przyszłoroczny ŚDM w Krakowie ma służyć temu celowi.

Przemawiając w ostatnim dniu międzynarodowego kongresu Renovabis we Fryzyndze kard. Dziwisz zaprosił do przyjazdu na ŚDM do Krakowa. „Pragniemy wraz z młodzieżą dzielić naszą wiarę, a jednocześnie marzy się nam ubogacenie entuzjazmem młodego pokolenia chrześcijan całego świata”, stwierdził metropolita krakowski i poinformował, że dotychczas zgłosiło się już 220 tys. uczestników. Organizatorzy oczekują, że na Mszę św., którą na zakończenie ŚDM odprawi papież Franciszek, przybędzie 2,5 mln osób.

Podczas kongresu Renovabis w dniach 2-4 września specjaliści z różnych krajów europejskich przyglądali się kondycji młodych ludzi w Europie Wschodniej i Środkowej, starali poznać ich obawy, troski i nadzieje, perspektywy życia i wiary, gdyż - jak podkreślano - perspektywy na przyszłość wśród młodych ludzi w Europie Wschodniej obciąża często niepewność natury społecznej i ekonomicznej.

Wielu uczestników kongresu w swoich wypowiedziach podkreślało, że umożliwienie udziału w życiu społeczeństw i Kościoła młodych ludzi otworzy im drogę do zaangażowania. „Ich trzeba inspirować do działań, ale i oni też powinni być podatni na dawane im propozycje”, podsumowała dyskusje Corinna Liersch z generalnej dyrekcji „Wychowanie, kultura, młodzież i polityka” przy Komisji Europejskiej.

W tym kontekście przedstawiciele Kościoła podkreślali potrzebę autentycznego świadectwa wiary. Przewodnicząca Związku Niemieckiej Młodzieży Katolickiej BDJK Lisi Maier zwróciła uwagę, że z pewnością „baza wartości” jest wśród młodych ludzi inna niż u starszych dorosłych, ale p ciągle jest nastawiona na przekaz tradycji i jej wartości.

„Patrząc na wysokie bezrobocie wśród młodych ludzi w Europie Wschodniej i Środkowej i wynikające z tego wędrówki za pracą, widać, że określenie «pokolenia na walizkach» jest bardzo odpowiednie dla tej części naszego kontynentu” - stwierdził metropolita berliński, abp Heiner Koch, przewodniczący zarządu Renovabis. Zwrócił uwagę, że np. w Rumunii młodzi bezrobotni stanowią aż jedną czwartą społeczeństwa, a 60 proc. wszystkich mieszkających tam młodych ludzi przyznaje, że najpóźniej za 10 lat będą mieszkali za granicą.

„Ten, kto wie, że ma niewielkie szanse na odpowiedzialne miejsce pracy we własnym kraju, szuka nowych dróg, nawet za cenę tego, że niejednokrotnie wiąże się to z ryzykiem. Patrząc długofalowo, taka przyszłość z niepewnymi perspektywami stanowi problem dla społeczeństw tych krajów” - stwierdził mówca, dodając, że niepokoi to władze polityczne i lokalne w tych krajach. Choć rozgoryczenie i niezadowolenie tamtejszych młodych ludzi jest zrozumiałe, troskę Renovabis budzi przede wszystkim fakt, że „ta młodzież wykazuje mało nadziei i inicjatyw do podjęcia na własną rękę próby zmiany tej sytuacji”.

Abp Koch oznajmił, że wraz z organizacją, którą kieruje i Kościołami lokalnymi w Europie Wschodniej pragnie bardziej aktywnie zaangażować się w politykę wobec młodych ludzi w tych krajach i w Unii Europejskiej. „Młodzież w Europie Wschodniej musi mieć perspektywy” - stwierdził hierarcha. Jego zdaniem należy poprawić system oświatowy, stworzyć równe szanse i zwalczać korupcję. Trzeba się uczyć od siebie nawzajem i wnosić wartości Kościoła.

Nawiązując do uchodźców politycznych i ekonomicznych, którzy w ostatnim okresie masowo napływają do Niemiec, metropolita Berlina powiedział, że kilkakrotnie odwiedzał obozy dla nich i zawsze spotykał się tam z wielkim ludzkim cierpieniem. Przyznał, że nie rozumie, dlaczego Europie przychodzi z takim trudem znalezienie wspólnego rozwiązania problemu uchodźców. Gdyby chodziło o finanse, rozwiązanie znalazłoby się bardzo szybko - jest przekonany hierarcha niemiecki.

Dyrektor wykonawczy akcji niemieckich katolików Renovabis, dr Gerhard Albert przypomniał, że wspierała ona polityków w ich staraniach o zwalczenie przyczyn wyjazdów młodych ludzi z ich krajów. W minionych latach organizacja pomogła wraz ze swoimi partnerami zrealizować projekty dla młodzieży w Bośni i Hercegowinie, np. „szkoły europejskie”, których uczniowie z różnych grup etnicznych i różnych religii uczą się od wczesnego dzieciństwa życia w normalnych warunkach. Projekty nauczania i dodatkowe programy oświatowe pod patronatem Kościoła realizowane są także na Litwie. Natomiast na Węgrzech diecezjalne biuro ds. młodzieży w miejscowości Monor w diecezji Vác prowadzi program kształtowania obywatelskich postaw młodzieży i brania przez nią odpowiedzialności.

„Jeśli z naszego kongresu wyjdzie choć kilka nowych pomysłów i impulsów dotyczących tego, jak w przyszłości możemy lepiej połączyć nasze siły, wymieniać doświadczenia i solidarnie sobie pomagać, to już było warto zorganizować ten kongres” - uważają organizatorzy.

Istniejąca od 22 lat akcja Renovabis - dzieło pomocy katolików niemieckich Europie Wschodniej - jest najmłodszym katolickim dziełem pomocy w Niemczech. Swoją nazwę wywodzi od słów z Psalmu 104: „Emitte spiritum tuum... et renovabis faciem terrae” („Ześlij swego Ducha... i odnowisz oblicze ziemi”, Ps 104, 30). Powołali je do życia biskupi Niemiec na zebraniu ogólnym episkopatu tego kraju 3 marca 1993 roku. Po dziesięcioleciach podziałów spowodowanych „żelazną kurtyną” biskupi we współpracy z Centralnym Komitetem Katolików Niemieckich (ZdK) postanowili, że będą starali się budzić w swoim społeczeństwie zainteresowanie ludźmi w Europie Środkowej, Wschodniej i Południowej i nieść im pomoc.

Międzynarodowe kongresy organizacji odbywają się od 1997 roku. Służą wymianie informacji i dyskusji nad ważnymi zjawiskami w Kościele i społeczeństwach tej części Europy oraz poruszają tematy ważne dla całego kontynentu. Dzięki udziałowi czołowych przedstawicieli nie tylko Kościoła, ale także świata nauki i polityki, a ostatnio również instytucji europejskich, kongresy stały się ważnym forum dialogu miedzy Wschodem a Zachodem. W ostatnich latach towarzyszyły im hasła: „Czas przełomu w regionach wiejskich”, „Odkrywać dziś wiarę. Nowe drogi ewangelizacji w Europie” oraz „Wolni i solidarni”.