“Romowie od wieków współtworzą oblicze naszego kraju, a także Małopolski. Warto pamiętać, że pierwsze wzmianki na temat obecności Romów w Polsce pochodzą z Krakowa, a dziś nasz region zamieszkuje największa społeczność romska w kraju. Dlatego nie bez powodu od ponad dwóch dekad właśnie w Małopolsce organizujemy to wyjątkowe wydarzenie, które jest dla nas wszystkich okazją do poznania romskich tradycji, zwyczajów i bogatej kultury” – mówi Leszek Zegzda, odpowiedzialny w zarządzie województwa za dziedzictwo kulturowe. Dodaje także, że to również świetna lekcja tolerancji i zrozumienia.

Jadą i upamiętniają

W tym roku do Małopolski zjechali przedstawiciele społeczności romskiej nie tylko z pozostałych zakątków kraju, ale także z Niemiec, Słowacji, Szwecji, Ukrainy czy Wielkiej Brytanii. Podczas jazdy przez Małopolskę, starsi Romowie przypominają młodszym o nieco zapominanym już „taborowym życiu”. Bo choć wielu z nas wciąż pamięta kolorowe, romskie tabory przemierzające lasy i ulice małopolskich miast, to młodsi już niekoniecznie. Warto bowiem przypomnieć, że po wojnie komunistyczne władze w Polsce zakazały Romom tradycyjnego dla nich wędrowania i przymusowo osiedliły w domach.

Podczas wydarzenia uczestnicy wspominają także inne, bardziej tragiczne wydarzenia z ich historii – pierwszym przystankiem podróży będzie Żabno i wizyta na mogile 49 Romów zamordowanych podczas II wojny światowej. Dzień później uczestnicy taboru udadzą się do Borzęcina Dolnego na uroczystości, które odbędą się w samo południe pod pomnikiem pamięci o zagładzie Romów.

Ostatnim punktem na mapie podróży będzie Szczurowa. Ta wieś położona w powiecie brzeskim jest jednym z najważniejszych miejsc na trasie taboru pamięci – to właśnie tam w lipcu 1943 r. niemieccy naziści zamordowali niemal wszystkich romskich mieszkańców. W sobotę, 26 lipca, o godz. 17.00 uczestnicy wydarzenia przemaszerują spod kościoła w Szczurowej na cmentarz, aby upamiętnić 93 Romów, którzy wtedy zginęli. Okazja do refleksji będzie też wieczorem podczas koncertu muzyki cygańskiej w tamtejszym parku dworskim.

* * *

Międzynarodowy Tabor Pamięci Romów jest organizowany przez Muzeum Okręgowe w Tarnowie – instytucję Województwa Małopolskiego – wraz z Komitetem opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie. Po raz pierwszy odbył się w 1996 r. Od tego czasu wzięły w nim udział tysiące osób, a inicjatywa cieszy się coraz większym zainteresowaniem mieszkańców. Tegoroczną edycję będą obserwować też dziennikarze i naukowcy z Australii, Japonii Portugalii oraz USA.