Pod oknem
Modlimy się za Ojczyznę – św. abp Zygmunt Szczęsny Feliński
fot. Biuro Prasowe Archidiecezji Krakowskiej
Od grudnia 2022 r. w całej Archidiecezji Krakowskiej dwa razy w miesiącu — w 1. soboty i w każdy 14. dzień miesiąca — modlitwą obejmujemy naszą Ojczyznę. To inicjatywa metropolity krakowskiego, abp. Marka Jędraszewskiego, którą zapowiedział w liście pasterskim na ubiegłoroczny Adwent. W styczniu modlitwie w intencji Polski patronuje św. abp Zygmunt Szczęsny Feliński.
Żarliwe dzieło modlitwy za Ojczyznę
W centrum programu duszpasterskiego Kościoła krakowskiego na rok 2022/2023 znalazła się Ojczyzna. – Ostatnie tygodnie i miesiące naznaczone są wieloma niepokojami, które wszyscy głęboko przeżywamy. Związane są one z wydarzeniami, które dzieją się zarówno poza granicami naszej Ojczyzny i spoza niej do nas dochodzą, jak i wewnątrz naszego kraju – pisał w liście pasterskim na Adwent 2022 r. do wiernych Archidiecezji Krakowskiej abp Marek Jędraszewski.
Zaznaczył przy tym, że troska o Polskę i jej losy powinna przejawiać się poprzez „żarliwe dzieło modlitwy”. – Dlatego też polecam, a równocześnie gorąco proszę, aby wierni całej Archidiecezji Krakowskiej każdego miesiąca – od grudnia 2022 r. do listopada 2023 r. – dwukrotnie gromadzili się na szczególnej modlitwie w intencjach naszej Ojczyzny. Pierwsze soboty miesiąca będą czasem modlitwy różańcowej, zanoszonej przez przyczynę Dziewicy Maryi, naszej Najświętszej Matki i Ukochanej Królowej. Natomiast w każdy czternasty dzień miesiąca w każdej parafii sprawowane będą Msze święte za Ojczyznę – pisał metropolita krakowski. Abp Marek Jędraszewski wyraził również pewność, że ta patriotyczna modlitewna sztafeta „przyczyni się zarówno do wzrostu naszego osobistego dobra, jak i dobra naszej Ojczyzny, że wszystkim przyniesie tak upragniony Chrystusowy pokój, budowany na wzajemnej miłości”.
Święci patrioci
Każdemu miesiącowi towarzyszy święty, błogosławiony lub sługa Boży, którego życie „było głęboko wpisane w dzieje naszego narodu” i uosabiało tematy ważne dla naszej Ojczyzny. Wśród nich znaleźli się m.in. św. Stanisław, św. Stanisław Kostka, św. Jan Paweł II, bł. ks. Jerzy Popiełuszko, sługa Boży ks. Michał Rapacz czy sługa Boży Jerzy Ciesielski. To tylko niektóre z postaci, które zostały wybrane, aby patronować tej modlitewnej inicjatywie. Nie wszyscy związani są bezpośrednio z Archidiecezją Krakowską i choć często wiele ich różni – czasy, pochodzenie, stan czy to, czym zajmowali się w życiu – to każdy z nich jednoznacznie stawał w obronie wiary oraz wartości patriotycznych. Dlatego też mogą być dla współczesnych drogowskazem, jak być wierzącym Polakiem.
Walka narodu, Armia Krajowa i Powstanie Warszawskie, Solidarność, Chrzest Polski i jej bierzmowanie, ład moralny, męczennicy II wojny światowej oraz czasów komunizmu, Królowa Polski, obrona wiary, wychowanie młodzieży i wreszcie małżeństwo oraz rodzina – to przestrzenie, do refleksji, nad którymi zachęcać będą dwa modlitewne spotkania w miesiącu. Od grudnia do listopada w każdej parafii Archidiecezji Krakowskiej wierni wraz z duszpasterzami w 1. soboty miesiąca będą odmawiać różaniec, a każdego 14. dnia miesiąca, wspominając Chrzest Polski 14 kwietnia 966 r., odprawiać Mszę św. w intencji Ojczyzny, która w tych trudnych czasach potrzebuje modlitewnego wsparcia wierzących.
Biskup czasów powstania
Patronem stycznia jest abp Zygmunt Szczęsny Feliński. To postać mocno związana z czasami zaborów i walką o odzyskanie niepodległości. Przyszły arcybiskup metropolita warszawski urodził się w Wojutynie na Wołyniu, czyli na terenie dzisiejszej Ukrainy. Umiłowanie Ojczyzny już w dzieciństwie wpoili mu rodzice, Ewa i Gerard. Matka Zygmunta za swoją działalność patriotyczną została zesłana na Syberię, a rząd carski skonfiskował rodzinny majątek Szczęsnych Felińskich, pozostawiając sześcioro dzieci małżeństwa bez dachu nad głową.
Przyszły święty kształcił się w Moskwie, na Sorbonie i w Collège de France. W 1848 r. brał udział w powstaniu poznańskim, a 3 lata później wstąpił do seminarium w Żytomierzu. W 1855 r. w Petersburgu przyjął święcenia kapłańskie. Tam ks. Zygmunt założył także schronisko dla sierot i ubogich oraz Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi. Zasłynął przede wszystkim jako kaznodzieja i spowiednik. Nazywano go nawet „najlepszym księdzem w Rosji”. Pracował również jako profesor i ojciec duchowny w seminarium.
6 stycznia 1862 r. Pius XI mianował Zygmunta Szczęsnego Felińskiego arcybiskupem metropolitą warszawskim, ale w stolicy posługiwał zaledwie przez 16 miesięcy. Jego pasterzowanie w Warszawie przypadło na czasy manifestacji patriotycznych i wybuchu powstania styczniowego. Stawał w obronie uciśnionych, chcąc powstrzymać rozlew krwi. Napisał nawet list do cara, wzywając go do zaprzestania represji wobec Polaków. Szybko metropolita warszawski stał się niewygodny dla władz zaborczych i zmuszono go opuszczenia stolicy. Spędził 20 lat na wygnaniu w Jarosławiu nad Wołgą. Gdy w 1883 r. zawarte zostało porozumienie pomiędzy carską Rosją a Watykanem, uwolniono abp. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego, ale nie mógł on powrócić do Warszawy. Zamieszkał w Dźwiniaczce na Podolu.
Wątek krakowski
Choć metropolita warszawski bywał w Krakowie, mocne związki ze stolicą Małopolski odnoszą się dopiero do ostatniej fazy jego życia. Tutaj 17 września 1895 r. zmarł w opinii świętości, a jego pogrzeb w katedrze na Wawelu stał się okazją do manifestacji patriotycznych. Początkowo abp Zygmunt Szczęsny Feliński pochowany został na Cmentarzu Rakowickim, ale po czasie przewieziono jego ciało do Dźwiniaczki, aby w 1921 r. mógł spocząć wreszcie w katedrze św. Jana Chrzciciela w Warszawie. Tam grób arcybiskupa znajduje się do dzisiaj.
Kraków stał się także miejscem, w którym Zygmunt Szczęsny Feliński został ogłoszony błogosławionym. Dokonał tego 18 sierpnia 2002 r., podczas ostatniej pielgrzymki do Ojczyzny, papież Jan Paweł II. – Oto przykład duszpasterskiej posługi, który dziś w sposób szczególny pragnę powierzyć moim braciom w biskupstwie. Drodzy bracia, niech arcybiskup Feliński patronuje waszym wysiłkom mającym na celu tworzenie i realizację duszpasterskiego programu miłosierdzia. Ten program niech kształtuje wasze zaangażowanie w życie Kościoła, a także w życie społeczne, polityczne na arenie narodowej, europejskiej i światowej. W duchu tak pojmowanej miłości społecznej arcybiskup Feliński głęboko angażował się w obronę wolności narodowej. Potrzeba tego i dziś, kiedy różne siły — często kierujące się fałszywą ideologią wolności — starają się ten teren zagospodarować dla siebie — mówił podczas homilii wygłoszonej wówczas na krakowskich Błoniach Ojciec Święty. 7 lat później, już w Watykanie, Benedykt XVI kanonizował arcybiskupa metropolitę warszawskiego.
Dzisiaj abp Zygmunt Szczęsny Feliński czczony jest, chociażby w krakowskim kościele św. Krzyża, do którego w roku 200. rocznicy urodzin świętego, 29 października 2022 r. wprowadzono uroczyście jego relikwie. Uroczystościom przewodniczył abp Marek Jędraszewski. – Tak żył, tak przeszedł do naszej historii, do historii Kościoła, do historii naszej Ojczyzny, stając się wzorem, stając się także zobowiązaniem dla nas, żyjących już w XXI wieku – mówił przy tej okazji metropolita krakowski, nawiązując do postawy świętego, który kochał Polskę i Kościół „właśnie dlatego, że kochał Boga”.
W liturgii św. abp. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego wspominamy 17 września, a w inicjatywie modlitwy za Ojczyznę, zaproponowanej przez abp. Marka Jędraszewskiego, uosabia on walkę narodu.
