Jan Paweł II na dziś
Muzeum Domu Jana Pawła II ma działać na emocje i intelekt
„To muzeum nie jest dla leniuchów” – wyjaśnił dyrektor Muzeum Domu Rodzinnego Jana Pawła II ks. Dariusz Raś 7 kwietnia podczas konferencji prasowej dla dziennikarzy, dwa dni przed oficjalnym otwarciem papieskiej placówki. Duchowny zaznaczył, że odnowiona wystawa papieska, na której można zobaczyć m.in. replikę łodzi rybackiej z czasów Jezusa, torebkę Emilii Wojtyłowej oraz pistolet Ali Agcy, odwołuje się do emocji, ale także stawia na to, że turysta i pielgrzym będzie chciał w sposób intelektualny poznawać tu papieskie dziedzictwo. Pomysłodawcy nowej koncepcji papieskiego muzeum wyrazili także nadzieję, że placówka uczyni zwiedzających trochę lepszymi.
Ks. Raś przybliżając historię papieskiego Muzeum podkreślał, że nowoczesna ekspozycja, której otwarcie po trwającej ponad 3 lata przebudowie zaplanowano na 9 kwietnia br., jest swoistą wędrówką po życiu Jana Pawła II – od narodzin po śmierć – opowiadanego za pomocą nowoczesnych technik multimedialnych. Zwiedzający przechodzą przez 16 kolejnych sal. W każdej z nich za pomocą światła, dźwięku, koloru i setek pamiątek po papieżu oraz rekwizytów przedstawiane są etapy życia najsłynniejszego obywatela Wadowic. Są tu m.in. rękopisy Karola Wojtyły, jego listy i osobiste przedmioty. Wiele takich artefaktów z Polski i świata prezentowanych jest publicznie po raz pierwszy.
Jak wyjaśniała Barbara Kłaput, która wspólnie z mężem Jarosławem, jest autorką nowej aranżacji wnętrza, w zamyśle wystawa ma umożliwić spotkanie z „niesłychanie pięknym wewnętrznie człowiekiem”. - Z człowiekiem, który namiętnie kochał świat, kochał ludzi. Z człowiekiem, który był zanurzony w tym świecie poprzez liczne pasje, takie jak sport, teatr, poezja, a jednocześnie skupionym na nieustannym dialogu z Bogiem – dodała i zaznaczyła, że wystawa chce odkrywać postać papieża na wielu płaszczyznach – jako filozofa, publicystę, intelektualistę, a jednocześnie wybitnego przywódcę, wymagającego nauczyciela, umiłowanego przez górali dostojnego, bacę, i narciarza, i mistyka, i świętego.
Kłaput zaznaczyła, że multimedia są jedynie „backgroundem do pokazywania osoby papieża”. „Do tej osoby zbliżamy się przez pamiątki po niej” – dodała. „Byłoby naszym marzeniem, by ludzie, którzy tu przyjadą, dostali impuls, zechcieli zmienić coś małego w swoim życiu” – podkreśliła, wyrażając nadzieję, że zachwyt nad osobą papieża „nie zatrzyma się wyłącznie na samum zachwycie”.
Na wystawie zobaczyć można m.in. szkaplerz Ojca Świętego, liczne rękopisy z jego wierszami i utworami literackimi, oryginalne dokumenty z Uniwersytetu Jagiellońskiego z pierwszych lat studiów. W jednej z sal znajduje się kamyk z Mount Everest, który podarowała Janowi Pawłowi II Wanda Rutkiewicz. Himalaistka zdobyła najwyższa gore świata w tym samym dniu, kiedy Karol Wojtyła został papieżem. W sali „W Duchu Świętym” umieszczono oryginalne szaty kardynałów, biorących udział w pogrzebie Ojca Świętego oraz wierną kopię Ewangeliarza, który zamknął się tego dnia na papieskiej trumnie.
W innym pokoju umieszczono różaniec jednej z widzących z Fatimy, s. Łucji Dos Santos, podarowany papieżowi w 2000 r., jest replika kuli, która raniła papieża z i została potem złożona w koronie Matki Bożej Fatimskiej, naznaczone krwią ubranie ochroniarza, który chwycił papieża padającego od strzału zamachowca. Są pamiątki z licznych pielgrzymek papieskich, jak m.in. amerykański komiks Marvela z 1979 r., ilustrujący życie Karola Wojtyły.
Centralnym punktem wystawy jest dwupokojowe mieszkanie Wojtyłów z oryginalnym zlewem kuchennym. Wśród pamiątek tutaj zebranych są zdjęcia rodzinne, naczynie domowe, torebka Emilii Wojtyłowej, pamiątkowy medalion, haftowane przez mamę przyszłego papieża serwetki czy ręcznik z monogramem „Lolek”.
Na wystawie umieszczono też liczne repliki, m.in. Drzwi Millenijnych z Watykanu, romańskiej krypty św. Leonarda na Wawelu, chrzcielnicy z wadowickiej bazyliki. Muzeum otwiera natomiast replika wadowickiej ulicy z lat 20. ub. wieku. Obok znajduje się też specjalna wystawa o Żydach, żyjących niegdyś w tym mieście.
„Wiemy, że ta wystawa będzie weryfikowała nasze zamysły i będzie pewnym sprawdzianem dla projektantów i współpracowników. Nasze marzenia się jednak dopełniają i cieszymy się z tego, co zostało już osiągnięte” – mówił ks. Raś, prezentując jeden z niezwykłych przedmiotów umieszczonych dziś w jednej sal pod w szklaną gablotą – egzemplarz Biblii, z której czytane były fragmenty umierającemu papieżowi.
Na stronie 350 przy jednym akapitów II Księgi Królewskiej ktoś ołówkiem nakreślił krzyżyk i napisał: „Amen”. Cenne Pismo Święto znalazło się w jednej z ostatnich sal poświęconych przemijaniu i śmierci. Znajduje się tu także zegar z apartamentów papieskich zatrzymany w godzinie śmierci Jana Pawła II. W ostatniej, białej sali „Testament” na ścianach umieszczono około 3 tys. kartek z prośbami i podziękowaniami pielgrzymów odwiedzających grób Jana Pawła.
Ks. Raś poinformował, że przebudowa Muzeum kosztowała około 25 mln zł i została sfinansowana przez ministerstwo kultury (ok. 12,1 mln), województwo małopolskie (ok. 1,4 mln) oraz fundusze UE (ok. 10,4 mln). Dyrektor wyraził nadzieję, że Muzeum będą mogły oglądać przyszłe pokolenia. „My przeminiemy, ale zostanie coś więcej niż spiżowy pomnik” – dodał i podkreślił, że mottem całej wystawy jest proste zdanie papieża: "Urodziłem się w Wadowicach".
Za wejście na wystawę dorośli zapłacą 18 zł, a dzieci i młodzież za bilet ulgowy 10 zł. Turyści zagraniczni z przewodnikiem w języku obcym zapłacą odpowiednio 25 zł lub 17 zł. W przypadku wejść grupowych za cena za bilet normalny wyniesie 15 zł i 8 zł za ulgowy. Zwiedzanie nowej ekspozycji potrwa niewiele ponad godzinę.
Dom Jana Pawła II przy ul. Kościelnej 7 w Wadowicach od 1984 r. był udostępniany zwiedzającym jako prywatna instytucja. Budynek do 2006 roku należał do Yechiela Balamutha, spadkobiercy przedwojennego właściciela. Później kupił go biznesmen Ryszard Krauze, który w kwietniu 2009 przekazał go kurii krakowskiej.
Muzeum Dom Rodzinny Ojca Świętego Jana Pawła II w Wadowicach utworzono 12 kwietnia 2010 r., na mocy umowy pomiędzy archidiecezją krakowską, ministrem kultury i dziedzictwa narodowego, samorządem województwa małopolskiego i burmistrzem Wadowic. Sygnatariusze tego dokumentu zobowiązali się do realizacji projektu przebudowy Domu Rodzinnego Jana Pawła II w Wadowicach.
6 maja 2010 r. Muzeum zostało wpisane do rejestru instytucji kultury województwa małopolskiego i uzyskało osobowość prawną.
Dzięki środkom unijnym, a także współzałożycieli muzeum w latach 2010–2013 budynek został dostosowany do projektu prezentacji nowej wystawy. Obecnie cała przestrzeń – cztery kondygnacje wraz z niewielkim podwórzem – przeznaczone są na multimedialną wystawę narracyjną, autorstwa Barbary i Jarosława Kłaputów, poświęconą osobie Karola Wojtyły i Jana Pawła II – jego życiu i działalności.
Ekspozycja w stosunku do tej sprzed remontu powiększyła się czterokrotnie - do ponad 1 tys. m kw.
