Początki Muzeum Tatrzańskiego sięgają jeszcze końca XIX wieku, kiedy to przyjaciele wybitnego lekarza i miłośnika Tatr oraz góralszczyzny postanowili zadbać o jego spuściznę związaną z Podhalem. Od tamtego czasu, muzeum imienia doktora Tytusa Chałubińskiego przekształciło się w jedną z największych i najważniejszych regionalnych instytucji kultury. Obecnie prowadzi swoją działalność aż w jedenastu filiach. Upowszechnia wiedzę o regionalizmie, historii Tatr, Podtatrza i Spisza, organizując liczne wystawy, badania, projekty, a także działania, dokumentujące dziedzictwo niematerialne regionu.

Wyjątkową rolę kulturotwórczą, edukacyjną oraz naukową instytucji docenia minister kultury i dziedzictwa narodowego. Dlatego wkrótce obejmie funkcję współorganizatora muzeum. Dzięki temu, dotychczasowa instytucja kultury województwa małopolskiego zostanie podniesione do rangi Muzeum Narodowego, a także państwowe wsparcie budżetowe oraz możliwość korzystania z ministerialnych programów dotacyjnych.

To rezultat inicjatywy Witolda Kozłowskiego, marszałka Małopolski. Plan współprowadzenia Muzeum Tatrzańskiego ogłosił 13 czerwca w Zakopanem minister Piotr Gliński. Jego wizyta była związana z miejscem bardzo ważnym w kontekście nowej rangi muzeum.

Instytucja zyskuje filię o wielkim znaczeniu dla narodowej martyrologii. Zabytkowa willa Palace podczas II wojny światowej była siedzibą gestapo i miejscem kaźni kilku tysięcy rodaków. Teraz jako oddział Muzeum Tatrzańskiego stanie się przestrzenią pamięci o ofiarach hitlerowskiej okupacji, przywożonych do zakopiańskiej katowni nie tylko z Podhala - podkreślił marszałek Witold Kozłowski.

Decyzja o nadaniu Muzeum Tatrzańskiego rangi narodowej, została przypieczętowana podpisaniem Listu intencyjnego w tej sprawie. Wydarzenie miało miejsce 25 czerwca w Warszawie, w siedzibie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W uroczystości podpisania dokumentu wzięli udział: wicepremier prof. Piotr Gliński, marszałek Witold Kozłowski, wicemarszałek Łukasz Smółka, Anna Wende-Surmiak, dyrektor Muzeum Tatrzańskiego, Agnieszka Nowak Gąsienica, zastępca burmistrza Zakopanego wraz z Joanną Staszak, naczelnikiem Kultury UMZ oraz Monika Gubała, dyrektor Departamentu Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Promocji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego.

To niezwykle ważny dla całej polskiej kultury moment. Przypieczętowanie trwającej ponad sto lat historii Muzeum Tatrzańskiego im. dra Tytusa Chałubińskiego, którą współtworzyli pasjonaci gór i Podhala z całej Polski. Bogaty dorobek zgromadzony przez ten czas przez instytucję, stanie się oficjalną częścią narodowego dziedzictwa muzealnego. I w jego ramach może docierać do jeszcze większej grupy odbiorców - podsumował wicemarszałek Łukasz Smółka.