Nawiązuje ona przede wszystkim do znanego fragmentu z Dziejów Apostolskich (Dz 2, 1-11). Czytamy tam, że na zebranych w Wieczerniku Apostołów - już po Wniebowstąpieniu Jezusa - zstąpił Duch Święty w postaci języków ognia. Warto jednak przypomnieć, że nie tylko św. Łukasz opisuje wydarzenie, które dziś wspominamy.

Św. Jan w swej Ewangelii przytacza opis spotkania uczniów z Jezusem po jego zmartwychwstaniu, podczas którego Chrystus tchnął na nich mówiąc: Weźmijcie Ducha Świętego! Którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone, a którym zatrzymacie, są im zatrzymane (J 20, 19-23). Wydarzenie to nie ma tak spektakularnego charakteru (szum z nieba, mówienie językami) jak to, które miało miejsce w dniu Pięćdziesiątnicy, ale jest równie ważne. Św. Jan określa w tym opisie Ducha Świętego greckim słowem "paraklet", który można tłumaczyć jako: adwokat, wspomożyciel, obrońca, pośrednik, doradca, pocieszyciel.

Korzenie samej uroczystości Zesłania Ducha Świętego sięgają pierwszych wieków chrześcijaństwa. Początkowo łączono ją z Wielkanocą, a jako osobne święto zaczęła być obchodzona od IV wieku na mocy decyzji synodu w Elwirze w 306 roku. W pierwszych wiekach w wigilię Pięćdziesiątnicy, podobnie jak w wigilię Wielkanocy, udzielano katechumenom sakramentu chrztu świętego. W 1895 roku Leon XIII ustanowił nowennę do Ducha Świętego, która jest 9-dniowym przygotowaniem do dzisiejszej uroczystości.

Choć często przedstawia się Ducha Świętego w postaci ognistych języków (zgodnie z opisem św. Łukasza z Dziejów Apostolskich), to jednak najbardziej rozpowszechnionym symbolem Ducha Świętego jest gołębica.