Pod oknem
„Nieszpory markowskie” pod przewodnictwem rektora UPJPII przy relikwiach bł. Ulmów
Dokładnie miesiąc po beatyfikacji Rodziny Ulmów, w kościele pw. św. Doroty w Markowej, ks. prof. Robert Tyrała, rektor UPJPII, przewodniczył wyjątkowej modlitwie – "Nieszporom markowskim". Wybrzmiały psalmy – pieśni od wieków śpiewane ku chwale Bożej – które wybrano z tradycyjnych pieśni wykonywanych na terenie archidiecezji przemyskiej. Wyboru dokonał Bartosz Gałązka – polonista, etnograf, etnomuzykolog, znawca śpiewu tradycyjnego południowo-wschodniej Polski. Owocem tych prac stała się rekonstrukcja zachowanego na Podkarpaciu repertuaru psalmowego.
Stworzono swego rodzaju „wzorcowe nieszpory podkarpackie”, na które złożyły się wybrane, reprezentatywne i najbardziej archaiczne warianty melodyczne pieśni. Psalmy w tłumaczeniach Franciszka Karpińskiego, bazujących na jeszcze starszych przekładach Jana Kochanowskiego, jeszcze do niedawna były stale obecne również w miastach i wioskach Archidiecezji Przemyskiej, śpiewane w niezliczonych wariantach melodycznych przez lud w ramach nieszporów – dziś nieco zapomnianego nabożeństwa składającego się w zdecydowanej większości z psalmów (fragm. tekstu Piotra Kaplity - www.muzeumulmow.pl).
Modlitwa psalmami, w tym wyborze, w tym brzmieniu i wykonaniu wyśpiewana została po raz pierwszy. Niezwykle wymowne było to, że „Nieszpory markowskie” wybrzmiały przy relikwiach błogosławionej Rodziny Ulmów.
„Liturgia Godzin jest wyrazem wierności zaleceniu Pańskiemu, aby zawsze się modlić i nie ustawać. Jesteśmy i my w tej wyjątkowej świątyni w Markowej i chcemy być głosem Kościoła do Oblubieńca – Jezusa Chrystusa. [...] Dzisiaj, dziękujemy za znak Bożej Opatrzności, jaką była beatyfikacja tej wyjątkowej rodziny Ulmów. – mówił ks. prof. Robert Tyrała.
Błogosławiona rodzino Ulmów, wspomagajcie nas w naszej drodze życia!”
„Psalmy, które przez wieki łączyły pokolenia w uwielbieniu Boga, można powiedzieć, że są łącznikiem między kulturą chrześcijan i Żydów. Jedni i drudzy modlili się i modlą tekstami psalmów. To jednak nie jedyny powód, dla którego, zainspirowani beatyfikacją Ulmów, zdecydowaliśmy się śpiewać właśnie psalmy. W pieśniach tych poszukujemy także źródeł postawy Ulmów, tego co nimi kierowało, że zdecydowali się na tak heroiczny krok, czyli pomoc i przyjęcie pod swój dach Żydów w czasie II wojny światowej, co przypłacili męczeńską śmiercią całej rodziny. Psalm to modlitwa odwieczna, ale wciąż aktualna” – mówił Piotr Kaplita ze Stowarzyszenia Muzyka Dawna w Jarosławiu.
Przedsięwzięcie jest efektem współpracy Stowarzyszenia Muzyka Dawna w Jarosławiu oraz obydwu markowskich muzeów: Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów i Muzeum Wsi Markowa.
Nieszpory wykonali śpiewacy ze Stowarzyszenia, mieszkańcy Markowej i wszyscy chętni. Śpiewy na nabożeństwo przygotowane zostały podczas cyklu warsztatów w Jarosławiu
i Markowej. Spotkania prowadził Jan Bernad z lubelskiej Fundacji Muzyka Kresów
Wykonanie premierowe „Nieszporów markowskich” rozpoczyna zarazem cykl wydarzeń, w których centrum są wielbiące Boga psalmy. Następnie usłyszymy nieszpory gregoriańskie w Jarosławiu w Scholi Cantorum Minorum Chosoviensis pod kierunkiem Sławomira Witkowskiego, również z udziałem grupy warsztatowej oraz koncert rezydującej obecnie w Bazylei, założonej w Galilei, żydowskiej grupy muzycznej Profeti della Quinta.
Przed uczestnictwem w „Nieszporach markowskich”, przedstawiciele Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie na czele z Rektorem ks. prof. dr. hab. Robertem Tyrałą i ks. dr. Bogusławem Mielcem z Katedry Teologii Moralnej Wydziału Teologicznego UPJPII mieli możliwość obejrzenia poruszającej ekspozycji w sali wystaw czasowych pt. „Błogosławieni Sprawiedliwi, albowiem…” Opowieść o Rodzinie Ulmów, przygotowaną przez Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej we współpracy z Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej, gdzie wystawa jest prezentowana. Więcej nt. wystawy można przeczytać pod adrsem: https://muzeumulmow.pl/pl/aktualnosci/blogoslawieni-sprawiedliwi-albowiem-opowiesc-o-rodzinie-ulmow/
Na chwilę modlitwy i refleksji przedstawiciele UPJPII udali się również na cmentarz parafialny, gdzie spoczywały szczątki błogosławionej Rodziny od czasu męczeńskiej śmierci 24 marca 1944 r. do kwietnia 2023 r., które następnie zostały przeniesione do kościoła parafialnego w Markowej.