Dziedzictwo
Nowe imię, nowa misja. Historia papieskich imion
fot. Fotolia.com
Posąg św. Piotra sprzed bazyliki w Watykanie
Choć dziś wydaje się oczywiste, że nowy papież przyjmuje inne imię niż to, które otrzymał na chrzcie, nie zawsze tak było. Zmiana imienia stała się trwałą tradycją dopiero od X wieku. Jakie były tego powody i co oznacza wybór konkretnego imienia?
Pierwszy papież, pierwsza zmiana
Zwyczaj zmiany imienia przez nowo wybranego papieża ma swoje korzenie w postaci św. Piotra, który wcześniej nosił imię Szymon. Wybór nowego imienia symbolizuje duchowe odrodzenie i rozpoczęcie nowej misji w służbie Kościołowi. Pierwszą decyzją nowego papieża po przyjęciu decyzji kardynałów na konklawe w Kaplicy Sykstyńskiej jest wybór imienia. Światu ogłasza je kardynał protodiakon z loggii Bazyliki św. Piotra.
Nie zawsze tak było
W pierwszych wiekach chrześcijaństwa zmiana imienia nie była regułą – często decydowano się na nią z powodu pogańskiego pochodzenia imienia chrzcielnego. Na 266 papieży w historii, tylko 129 przyjęło nowe imię. Tradycja ta stała się powszechną praktyką dopiero od pontyfikatu Jana XII w 955 roku. Wyjątkami byli m.in. Hadrian VI i Marceli II w XVI wieku.
Dlaczego właśnie to imię?
Niektórzy papieże wybierali imiona swych poprzedników z podziwu, wdzięczności lub dla zaznaczenia ciągłości pontyfikatu. Inni – dla podkreślenia nowego początku. Najlepszym przykładem jest papież Franciszek, pierwszy w historii o tym imieniu. Chciał w ten sposób nawiązać do ubóstwa i pokory św. Franciszka z Asyżu. Z kolei imię Paweł, w przypadku ostatniego papieża noszącego to imię – św. Pawła VI – odzwierciedlał jeden z kluczowych aspektów jego pontyfikatu, jakim było inicjowanie zagranicznych podróży apostolskich.
Najczęstsze i nigdy nieużyte imiona
Najpopularniejszym imieniem w historii papiestwa pozostaje Jan – nosiło je 23 papieży. Ostatnim – był św. Jan XXIII, papież z przełomu lat 50. i 60. XX wieku, inicjator Soboru Watykańskiego II. Często wybierano również imiona Grzegorz, Klemens, Pius i Benedykt. Niektóre imiona – jak Józef, Andrzej czy Łukasz – nigdy nie zostały użyte. Imienia Piotr także żaden papież nie odważył się przyjąć – z głębokiego szacunku dla pierwszego Biskupa Rzymu.
Podwójne imiona i znaczenie symboli
Jan Paweł I był pierwszym papieżem, który przyjął podwójne imię – dla uhonorowania dwóch wielkich poprzedników: Jana XXIII i Pawła VI. Jego następca, Jan Paweł II, kontynuował tę symbolikę. Benedykt XVI zaś tłumaczył, że jego wybór odnosił się zarówno do Benedykta XV – papieża pokoju w czasie I wojny światowej – jak i do św. Benedykta z Nursji, patrona Europy.
