Premiera „Otella” w 1887 r. w mediolańskiej La Scali wywołała zachwyt i poruszenie w świecie artystycznym. Była to nie tylko wyjątkowa możliwość usłyszenia nowego utworu operowego, który wyszedł spod ręki Verdiego po tak długiej przerwie, ale też wyczekiwanego, osobistego spotkania z kompozytorem – żywą legendą włoskiej opery.

Arrigo Boito, włoski muzyk, literat i znawca języków, stworzył na podstawie sztuki Williama Shakespeare'a przejmujące libretto, którego treść powstawała pod bacznym okiem Verdiego. Obaj artyści prowadzili między sobą twórczą wymianę zdań poprzez liczne dyskusje i listy. Aby zachować tajemnicę, wspólnie kreowane dzieło otrzymało w korespondencji specjalny kryptonim – jak czytamy u Piotra Kamińskiego „czekolada” lub jak pisze Stefan Kunze „czekoladowy projekt”. Niemiecki muzykolog w swoim artykule poświęconym „Otellu” przywołuje znamienne słowa Verdiego: Wie Pan, jak powstał ten czekoladowy projekt. Pan jadł ze mną i z Facciem. Mówiliśmy wtedy o Otellu, o Boicie. Nazajutrz Faccio „dostarczył” mi Boita, a trzy dni później Boito dostarczył mi szkic do Otella. Przeczytałem go i spodobał mi się. Powiedziałem mu: niech Pan zrealizuje ten utwór, zawsze dla kogoś będzie dobry, dla Pana, dla mnie, dla kogoś innego, itd.

Przytoczony cytat pochodzi z listu skierowanego do Giulia Ricordiego – włoskiego redaktora i muzyka, który dołączył w 1863 r. do założonego przez jego rodzinę wydawnictwa muzycznego Casa Ricordi. Jak się okazuje, miał on ważny udział w spotkaniu Verdiego z jego przyszłym librecistą. Udało mu się, jak opisuje Kamiński pojednać kompozytora z Arrigiem Boito […] który niegdyś w młodzieńczym zapale, zranił dotkliwie Lwa z Busseto.

Do powstałego libretta Verdi napisał muzykę pełną namiętności i twórczego kunsztu. Stworzył dzieło oryginalne i nowatorskie, będące przejawem wieloletniej ewolucji jego kompozytorskiego stylu. Zrezygnował z tradycyjnej uwertury, w jej miejsce umieszczając w partyturze takty szalejącej burzy, wprowadził monologi o charakterze deklamacyjnym i w odkrywczy sposób wykorzystał możliwości wykonawcze instrumentów, szczególnie z grupy dętej. Wszystkie użyte środki posłużyły wydobyciu dramatycznego wyrazu dzieła. Jak zauważa jeden z najbardziej wpływowych krytyków muzycznych w II połowie XIX wieku Eduard Hanslick: Verdi wielokrotnie spotyka się w Otellu z Wagnerowskimi założeniami. W to, że pojął on ten styl dopiero dzięki Wagnerowi, a nawet, że w całości go od Wagnera przejął, uwierzyć może tylko ktoś, kto nie zna Don Carlosa, napisanego 20 lat przed Otellem, wtedy, gdy jedynym znanym Verdiemu utworem Wagnera była uwertura do Tannhäusera.

Opera Krakowska zaprezentuje widzom wykonanie koncertowe „Otella”, w t. zw. wersji semi-stage – w kostiumach, z reżyserią świateł i zarysowaniem akcji dramatycznej. Spektakle, w których wezmą udział Soliści, Chór i Orkiestra pod dyrekcją Tomasza Tokarczyka, „najlepszego dyrygenta” w tegorocznej edycji Nagród Muzycznych im. Jana Kiepury, odbędą się 11, 12 i 13 grudnia o godz. 18:30 i będą transmitowane online przez platformę Play Kraków. Linki do transmisji zostaną umieszczone na stronie internetowej oraz profilu na Facebooku Opery.