Wystawa „Gaude Mater Polonia. Jan Paweł II w Ojczyźnie. 2-10 czerwca 1979” w atrakcyjny sposób przedstawia pielgrzymkę, jej kontekst historyczny oraz późniejsze konsekwencje i wpływ na przemiany społeczno-polityczne. Opowiada o związanych z nią różnych wydarzeniach.

W czasie otwarcia wystawy pod Oknem Papieskim w Krakowie abp Marek Jędraszewski zwrócił uwagę, że gdy w 1979 r. Jan Paweł II przyjechał po raz pierwszy do ojczyzny, Polska była jeszcze zniewolona, ale pod wpływem tej pielgrzymki „zaczęła wznosić się do lotu poprzez rozsadzanie niejako od wewnątrz systemu komunistycznego”. Metropolita krakowski przypomniał, że władza komunistyczna robiła wszystko, żeby do papieskiej wizyty nie dopuścić, albo przynajmniej maksymalnie ją opóźnić. – Niektórzy z przywódców PZPR-u zdawali sobie sprawę, jak ogromny potencjał niesie ze sobą obecność papieża Polaka, a przede wszystkim potencjał jego przesłania o Chrystusie, który jest kluczem do zrozumienia człowieczeństwa i który niesie ze sobą pełną prawdę o człowieku, o człowieku powołanym do wolności – mówił arcybiskup.

Zauważył, że pielgrzymka rozpoczęła się od słynnego przemówienia na Placu Zwycięstwa w Warszawie kończącego się szczególnym wezwaniem: „niech zstąpi Duch Twój, niech odmieni oblicze tej ziemi”. Zaznaczył, że ta homilia ciągle uchodzi za kluczową i najważniejszą, ale wskazał także, że nie docenia się wagi tego, co Ojciec Święty powiedział następnego dnia w Gnieźnie, gdy zwracał się do innych krajów słowiańskich, które – chociaż znajdowały się w trudnej sytuacji pod względem wolności religijnej – zachowywały skarb wiary.

Metropolita przypomniał, że pielgrzymka budziła wielki społeczny odzew, którego nie pokazywała państwowa telewizja, a transmisje radiowe przerywano w momencie oklasków i entuzjazmu tłumu na słowa papieża. Arcybiskup zwrócił uwagę także na przemówienie Ojca Świętego na krakowskich Błoniach, w którym można wyczuć „jakieś szczególne posłanie, właściwie testament dla Polski człowieka, który liczy się z tym, że nie będzie mógł już do Polski wrócić”. Wskazał także na zdjęcie Jana Pawła II, który 45 lat temu po raz pierwszy pojawił się w oknie na Franciszkańskiej 3. – Dzisiaj w miejscu tego okna jest umieszczona mozaika papieża, który nieustannie błogosławi miastu i światu. Miastu, czyli Krakowowi, naszej ojczyźnie i całemu światu z orędziem miłości, pojednania i pokoju – mówił abp Marek Jędraszewski dziękując za zorganizowanie wystawy.

– Jakże potężny musiał być człowiek, przeciwko któremu w czerwcu 1979 r. aparat totalitarnego państwa komunistycznego wysłał wojskowy wywiad, wojskowy kontrwywiad, cywilne służby bezpieczeństwa. Jakże potężny musiał być człowiek, przeciwko któremu tylko w Archidiecezji Krakowskiej wysłano 1037 funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa i 67 tysięcy milicjantów i setki agentów – mówił dr Karol Nawrocki. – Największy człowiek w historii Polski XX w., święty papież Polak Jan Paweł II był wielki swoją wiarą, swoją miłością do drugiego człowieka, swoim miłosierdziem, głębią swojego intelektu i siłą głoszonego słowa i Ewangelii – dodawał prezes Instytutu Pamięci Narodowej.

Zaznaczył, że przyjazd Jana Pawła II pozwolił Polakom „zamknąć w ramy pragnienia o niepodległości i zaprowadzić Polskę długą drogą do wolnej i niepodległej Polski”. – Choć dzisiaj wśród nas nie ma funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa, nie ma milicjantów, to jednak walka o duchową tożsamość, o ducha narodu polskiego wciąż trwa. Jest prowadzona innymi narzędziami, poprzez historyczną amnezję, poprzez próby wymazania z historii i z podstawy programowej Ministerstwa Edukacji i Nauki wielkiego dziedzictwa Jana Pawła II – dodawał Karol Nawrocki. – Musimy pamiętać, że 10 czerwca roku 1979 na krakowskich Błoniach, mówiąc do co najmniej miliona osób, Jan Paweł II prosił nas, abyśmy nie dali sobie wyrwać tej miłości, która jest największa, która jest zamknięta w symbolu krzyża. Bo bez tej miłości życie ludzkie ani nie ma korzeni, ani nie ma nadziei. Słuchajmy wciąż papieża. Nie dajmy sobie zabrać krzyża. Nie dajmy sobie zabrać pięknego, duchowego dziedzictwa, któremu na imię Polska. Nie dajmy sobie zabrać wolności. Niech żyje wielki papież Polak Jan Paweł II. Niech żyje wolna i niepodległa Polska – zakończył prezes IPN.

Dyrektor Biura Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej dr Adam Pleskaczyński zwrócił uwagę, że na szlaku papieskiej pielgrzymki w 1979 r. znalazło się 10 milionów Polaków, mimo że władze komunistyczne próbowały rodaków zniechęcić do tego groźbą i szantażem. – Był to czas wielkiej radości. Czas, który mamy udokumentowany na tych wielkoformatowych zdjęciach, na których widać tysiące, dziesiątki tysięcy Polaków spontanicznie przeżywających te wielkie chwile. To był moment, kiedy mogliśmy się policzyć. To był moment, kiedy młodzi ludzie mogli wyjść na ulicę i pokazać swoją wierność Kościołowi katolickiemu. To były piękne, fantastyczne, cudowne czasy, które przyniosły ostateczności wolną Rzeczpospolitą – mówił dr Adam Pleskaczyński informując, że wystawa przedstawia trasę pielgrzymki Ojca Świętego od Warszawy przez Gniezno, Częstochowę, Kraków, Kalwarię Zebrzydowską, Wadowice, Oświęcim, aż po Nowy Targ.

Zdjęciom towarzyszy też wierna rekonstrukcja papamobile, zbudowana z oryginalnych części, która jest prezentowana na stałe w Muzeum Samochodu Papieskiego JP2 w Kielcach.

W Krakowie wystawę można oglądać do 7 czerwca 2024 r. do godzin wieczornych. Następnego dnia, w sobotę, stanie na rynku w Nowym Targu.