Zaznaczył, że przed europejskimi chrześcijanami stoi dziś ważne wyzwanie: przezwyciężenie pokusy komfortowego pielęgnowania struktur, trwania w bezpieczeństwie, jakie dają tradycje, podczas gdy wokół pustoszeją świątynie, a Jezus staje się coraz bardziej zapomniany.

„Łatwo jest osądzać tych, którzy nie wierzą, wygodnie wymieniać przyczyny sekularyzacji, relatywizmu i wielu innych «izmów», ale w istocie jest to bezowocne. Słowo Boże prowadzi nas do refleksji nad nami samymi: czy odczuwamy sympatię i współczucie dla tych, którzy nie odczuli radości spotkania z Jezusem lub ją utracili? – pytał Papież. – Czy jesteśmy spokojni, bo przecież nie brakuje nam niczego do życia, czy też jesteśmy zmartwieni, widząc tak wielu braci i sióstr dalekich od radości Jezusa? Koncentrujemy się na różnych stanowiskach w Kościele, na debatach, programach i strategiach, a tracimy z oczu prawdziwy program, jakim jest Ewangelia, tracimy energię miłości, żar bezinteresowności.“

Franciszek zaznaczył, że budowa wspólnego europejskiego domu wymaga od nas pozostawienia za sobą wygód teraźniejszości i powrotu do dalekowzrocznej wizji ojców założycieli. Podkreślił, że dotyczy to także Kościoła. „Musimy wspólnie patrzeć w przyszłość, a nie przywracać przeszłość. Należy dbać o fundamenty, o żywą tradycję Kościoła, która opiera się na tym, co najważniejsze, na Dobrej Nowinie, na bliskości i świadectwie” – powiedział Papież. Przypomniał, że dzieło odbudowy wiary na kontynencie wielcy święci zaczynali od siebie, nie tracąc czasu na obwinianie i krytykę.

„Nie przejmowali się mrocznymi czasami, przeciwnościami i podziałami, jakie istniały zawsze. Żyli Ewangelią, nie zważając na znaczenie i politykę. W ten sposób, z łagodną siłą miłości Boga, wcielali w życie Jego styl bliskości, współczucia i czułości. Budowali klasztory, sprawiali, że gleba stawała się żyzna, pomagali odnaleźć dusze ludziom i krajom: bez żadnego programu społecznego, jedynie kierując się Ewangelią – mówił Franciszek. – To jest nasze powołanie jako pasterzy: gromadzić owczarnię, a nie rozpraszać ją, ani też nie zachowywać w pięknych, zamkniętych zagrodach. Odbudowa oznacza stawanie się budowniczymi komunii, nawiązującymi więzy jedności na każdym poziomie: nie ze względu na strategię, lecz ze względu na Ewangelię.“

Papież zaznaczył, iż powodem dla którego wielu Europejczyków uważa wiarę jedynie za element historii, jest to, że nie mieli szansy spotkać Jezusa działającego w ich życiu. „Nie spotkali Go, bo nie ukazaliśmy Go wystarczająco dobrze poprzez nasze życie” – powiedział Franciszek.

„Boga widzi się w twarzach i gestach mężczyzn i kobiet przemienionych Jego obecnością. Jeśli chrześcijanie, zamiast promieniować zaraźliwą radością Ewangelii, proponują na nowo zużyte, intelektualistyczne i moralistyczne schematy religijne, to ludzie nie mają szansy spotkać Dobrego Pasterza. Nie rozpoznają Tego, który rozmiłowany w każdej ze swoich owiec woła je po imieniu i szuka ich, aby wziąć je na swe ramiona – mówił Papież. – Nie zobaczą Tego, którego niewyobrażalną Mękę głosimy, właśnie dlatego, że On ma tylko jedną pasję: człowieka. Ta Boża miłość, miłosierna i wszechogarniająca, jest odwieczną nowością Ewangelii. Nie żąda od nas udowodnienia, ale ukazywania Boga, tak jak czynili to święci: nie słowami, lecz życiem. Żąda modlitwy i ubóstwa, żąda kreatywności i bezinteresowności.“

Rada Konferencji Episkopatów Europy została utworzona w marcu 1971 r., a następnie zatwierdzona przez papieża Pawła VI. Jej celem jest utrzymywanie ścisłej współpracy między episkopatami oraz promowanie nowej ewangelizacji. Ma także wspierać dialog ekumeniczny na rzecz jedności chrześcijan i dawać świadectwo o Chrystusie w europejskich społeczeństwach.

Temat jubileuszowego spotkania rady to „Pamięć i perspektywy w kontekście encykliki Fratelli tutti”. Biskupi chcą przyjrzeć się sytuacji w Europie i określić najważniejsze elementy wpływające obecnie na kształt naszego kontynentu, zarówno w perspektywie kościelnej, jak i świeckiej. Celem spotkania jest także odnowienie zaangażowania Kościoła w budowanie Europy, zgodnie z wezwaniem Papieża Franciszka, który w swoim przesłaniu do biskupów europejskich, z okazji spotkania w Santiago de Compostela, zachęcił ich do pracy „na rzecz nowego humanizmu europejskiego, zdolnego do dialogu i integracji”, aby Europa mogła „wzrastać jako rodzina narodów, ziemia pokoju i nadziei”.