Pod oknem
Pierwsza „Cicha procesja” wzorem amsterdamskiej tradycji
W sobotę 20 marca uliczkami krakowskiego Starego Miasta przejdzie po raz pierwszy „Cicha procesja”, analogiczna do wydarzenia odbywającego się od prawie 150 lat co roku w Amsterdamie. Obydwie procesje nawiązują do kultu Najświętszego Sakramentu i lokalnych cudów eucharystycznych z XIV wieku.
Amsterdamska procesja upamiętnia słynny niegdyś cud eucharystyczny, który wydarzył się tam 15 marca 1345 r. Przez ponad dwieście lat – do rewolucji protestanckiej – w stolicy Holandii działało wielkie centrum pielgrzymkowe, ściągające pielgrzymów z całej zachodniej Europy. Procesja odrodziła się pod koniec XIX w., po złagodzeniu antykatolickich restrykcji, ale z powodu zakazu procesji katolickich obowiązującego do 1983 r. zachowała „ukryty” charakter, czyli była pozbawiona zewnętrznych oznak kultu. Obecnie jest największym zewnętrznym wydarzeniem Kościoła katolickiego w Holandii, konsekwentnie realizowana w marcową noc aż do 2020 r., kiedy z powodu wybuchu pandemii koronawirusa została odwołana tydzień przed startem i „przeniesiona do internetu” – udostępniono nagrania, które mogły towarzyszyć w duchowym uczestnictwie z domu.
Znamienne, że również w Krakowie w XIV wieku miał miejsce cud eucharystyczny. Złodzieje ukradli monstrancję z hostią z kościoła Wszystkich Świętych, lecz ogarnięci strachem porzucili ją na bagnach koło wsi Bawół, na obszarze dzisiejszej dzielnicy Kazimierz. Jednak leżąca w bagnie monstrancja świeciła niezwykłym blaskiem, dzięki czemu została odnaleziona i przyniesiona z powrotem w uroczystej procesji prowadzonej przez biskupa krakowskiego Bodzętę. Na pamiątkę cudu król Kazimierz Wielki wybudował kościół Bożego Ciała. Także do tych wydarzeń nawiązują organizatorzy procesji w Krakowie.
– Stąd niespodziewana fuzja inspiracji – mówi o. Łukasz Miśko OP, prezes Fundacji Dominikański Ośrodek Liturgiczny. – Wiara, historia i muzyka z Holandii i Polski dają nam okazję, by mimo kryzysu pandemii ucieszyć się darem Eucharystii i napełnić siłą, która z niej płynie – nawet jeśli z powodu prześladowań w protestanckiej Holandii, czy przez pandemię koronawirusa, nasza pielgrzymka musi się wydarzyć w sposób dyskretny, cichy – zauważa o. Miśko.
List z błogosławieństwem skierował do uczestników tegorocznej krakowskiej Cichej procesji biskup haarlemsko-amsterdamski Jan Hendriks, w którym pisze m.in.: „Szczególnie się cieszę, słysząc, że macie swój własny cud eucharystyczny, który nastąpił w tym samym stuleciu; że podczas Waszej celebracji wykonane zostaną utwory z amsterdamskiego Kodeksu Occo i że odprawicie cichą procesję, tak jak to zwykle czynimy w Amsterdamie, na cześć Najświętszego Sakramentu. Oznacza to, że jesteśmy zjednoczeni w wierze i miłości do Najświętszego Sakramentu, źródła i najwyższego wyrazu Bożej miłości do nas, w którym nasz Pan Jezus Chrystus jest rzeczywiście obecny; jesteśmy złączeni we wdzięczności za wielki dar tego Sakramentu i za te cuda, które wzmacniają naszą wiarę”.
W Krakowie, wzorem Amsterdamu, nie będzie monstrancji, feretronów i innych zewnętrznych symboli religijnych. Uczestnicy procesji wyruszą spod dominikańskiej bazyliki Świętej Trójcy w sobotę 20 marca po Mszy świętej o godzinie 12:00 i dojdą indywidualnie lub w mniejszych grupkach do bazyliki Bożego Ciała na Kazimierzu. Tam niewielka schola poprowadzi śpiew kilku utworów, pochodzących z 450-letniego rękopisu, tzw. Kodeksu Occo, zawierającego muzykę wykonywaną w amsterdamskiej kaplicy Cudu Eucharystycznego przed jej zburzeniem przez protestantów. Po spotkaniu w miejscu docelowym procesja powróci inną trasą, analogicznie do oryginalnej Cichej Procesji amsterdamskiej.
Krakowskie wydarzenie organizuje Fundacja Dominikański Ośrodek Liturgiczny wraz ze Stowarzyszeniem Brandsma, jest otwarte dla wszystkich chętnych i można wziąć w nim udział bez wcześniejszej rejestracji, z zachowaniem reżimu sanitarnego (założenie maseczki i zachowanie dystansu). Więcej informacji i mapę z zaznaczoną trasą można znaleźć na stronie projektu: www.cichaprocesja.pl, a szerszy opis historii procesji amsterdamskiej dostępny jest w serwisie Liturgia.pl.