Pontyfikat
Pontyfikat Jana Pawła II - rok 27
W roku 2018 przypada jubileusz 40-lecia wyboru Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową. Pontyfikat Jana Pawła II zapisał się w historii papiestwa Kościoła katolickiego jako szczególny pod wieloma względami. Trwająca niemal 27 lat posługa apostolska miała wyjątkowe znaczenie dla świata przełomu tysiącleci.
W 40 lat od pamiętnego 16 października prezentujemy cykl 27 spotkań, podczas których przywołujemy ważne wydarzenia z pontyfikatu Jana Pawła II. Cykl rozpoczęła publikacja podsumowująca 27 rok posługi Papieża Polaka, dokładnie w dniu 13 rocznicy Jego śmierci, aby co tydzień, w kolejnych odsłonach zbliżać się do momentu jubileuszu historycznego „Habemus Papam!”.
Jan Paweł II był 264 papieżem, pierwszym spoza Włoch od 1522 roku. Jego pontyfikat trwał 26 lat 5 miesięcy 17 dni i był trzecim pod względem długości okresu sprawowania przywództwa w Kościele (po trwającym 37 lat pontyfikacie Świętego Piotra oraz prawie 32-letnim Piusa IX). Ojciec Święty odbył 104 zagraniczne podróże apostolskie goszcząc w 132 krajach, jako Biskup Rzymu wizytował wszystkie parafie diecezji rzymskiej. Jest autorem 14 encyklik, 15 adhortacji apostolskich, 13 konstytucji apostolskich, 45 listów apostolskich, 29 dokumentów w formie motu proprio oraz tysięcy listów papieskich, w tym także listów otwartych do różnych środowisk. Podczas Jego pontyfikatu wydano nowy Kodeks Prawa Kanonicznego, Kodeks Kanonów Kościołów Wschodnich oraz ogłoszono Katechizm Kościoła Katolickiego i Kompendium Nauki Społecznej Kościoła. Jan Paweł II był także autorem utworów o charakterze dokumentalnym i literackim: Przekroczyć próg nadziei (1994), Dar i tajemnica (1996), Tryptyk rzymski (2003), Wstańcie, chodźmy (2004) oraz Pamięć i tożsamość (2005).
Jako głowa Kościoła katolickiego zwołał dziewięć konsystorzy; w czasie swojego pontyfikatu wyświęcił 2800 kapłanów i konsekrował 321 mianowanych przez siebie biskupów, a do godności kardynalskiej wyniósł 232 duchownych; wyniósł na ołtarze 482 świętych; beatyfikował 1338 osób; przyjął ponad 1350 osobistości politycznych. Szacuje się, że podczas ponad 1020 audiencji generalnych spotkał się z 18 mln pielgrzymów z całego świata. Z inicjatywy Jana Pawła II w 1986 roku zapoczątkowane zostały Światowe Dni Młodzieży, spotkania młodych katolików odbywające się nieprzerwanie co 2-3 lata (dwukrotnie w Polsce: 1991 – Częstochowa; 2016 – Kraków).
W czasie swojego pontyfikatu Jan Paweł II zainicjował głęboki proces dialogu międzyreligijnego i międzykulturowego. Zorganizował Światowe Dni Modlitwy o Pokój w Asyżu; udał się z historyczną wizytą do Ziemi Świętej, odwiedził Jordanię, Izrael oraz terytoria palestyńskie; modlił się w miejscu narodzenia Chrystusa - Betlejem oraz w miejscu Jego śmierci i zmartwychwstania - Jerozolimie; przebywał na Wzgórzu Świątynnym oraz przemawiał w Instytucie Yad Vashem. Ojciec Święty spotykał się chętnie z przedstawicielami innych religii, między innymi Muzułmanami, Ormianami, Koptami, wyznawcami protestantyzmu oraz prawosławia. Podczas pielgrzymki do Syrii odwiedził meczet w Damaszku. Podczas prowadzenia Drogi Krzyżowej w Wielki Piątek w murach rzymskiego Koloseum papież zapraszał do wspólnych rozważań osoby duchowne i świeckie z różnych stron świata, często niekatolików. Jan Paweł II uważany jest za przywódcę, który wniósł ogromny wkład w pokojowe przemiany w krajach europejskich oraz na innych kontynentach. Nawoływał do pokoju w świecie, ale przede wszystkim dał przykład życia świętego i ojcostwa uniwersalnego.
27. rok pontyfikatu Jana Pawła II (2004-2005 IV 2)
Ostatni, 27 rok pontyfikatu Ojca Świętego upłynął pod znakiem pogarszającego się stanu zdrowia spowodowanego przebytymi chorobami oraz wiekiem. Ostatnim miesiącom posługi papieskiej towarzyszyła świadomość, że jego misja dobiega końca.
17 października 2004 roku Jan Paweł II przewodniczył mszy św. w Bazylice św. Piotra, w czasie której nastąpiło uroczyste otwarcie Roku Eucharystii. Za pomocą połączeń telewizyjnych z Guadalajarą Ojciec Święty przemówił także na 48. Międzynarodowym Kongresie Eucharystycznym.
30 października, nazajutrz po ceremonii podpisania Traktatu Konstytucyjnego Unii Europejskiej, na audiencję do Watykanu udał się premier Marek Belka, do którego Ojciec Święty zwrócił się słowami: „Trwałej jedności nie można budować odcinając się od tych korzeni, z których wyrosły narody i kultury Europy, i od wielkiego bogactwa minionych wieków. Nie będzie jedności Europy, dopóki nie będzie ona wspólnotą ducha”.
W dniu Wszystkich Świętych Jan Paweł II nawoływał do pokoju w świecie, modlił się za ofiary terroryzmu i łączył się duchową więzią z ich rodzinami.
Z okazji 40-lecia dekretu soborowego „Unitatis Redintegratio” 13 listopada 2004 roku Ojciec Święty przypomniał, że „nie ma prawdziwego ekumenizmu bez wewnętrznego nawrócenia”.
Na audiencji generalnej 17 listopada powiedział: „Trzeba zburzyć istniejące mury wrogości i nienawiści, aby wszyscy ludzie mogli się spotkać przy wspólnym stole jako jedna rodzina dzieci Bożych, by wychwalać Stwórcę za obfitość darów, którymi wzbogaca nasze życie”.
Do Papieskiej Rady ds. Rodziny, przybyłej na audiencję 20 listopada, Ojciec Święty zwrócił się m.in. z przesłaniem: „Rodzina oparta na małżeństwie jest instytucją naturalną i niezastąpioną, jest fundamentalną komórką stanowiącą o dobru wspólnym każdego społeczeństwa”.
Jan Paweł II, dziękując za nadanie tytuły doktora „honoris causa”, złożył 23 listopada na ręce przedstawicieli Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu życzenia, aby naukowcy mogli wziąć „odpowiedzialność za prawdę – dążenie do niej, jej obronę i życie według niej”.
Na światowy Dzień Emigranta i Uchodźcy Papież wystosował przesłanie, w którym wyraził przekonanie, że w procesie integracji nieodzowna jest równowaga między szacunkiem dla własnej tożsamości i poszanowaniem tożsamości innych”.
27 listopada Jan Paweł II przekazał relikwie św. Grzegorza Teologa i Jana Chryzostoma na ręce Patriarchy Ekumenicznego Bartłomieja I. Zapewnił także ze swej strony o stałej służbie w dążeniu do komunii i pojednania.
1 grudnia podczas audiencji generalnej Ojciec Święty, odnosząc się do Psalmu 72. przypomniał, że „człowiek piastujący władzę w społeczeństwie ma być sprawiedliwy i prawy, ma wprowadzać pokój i troszczyć się o najsłabszych i potrzebujących”.
Z okazji 150. rocznicy ogłoszenia Dogmatu o Niepokalanym Poczęciu NMP Jan Paweł II zawierzył Maryi cały Kościół, prosząc o pokój i o zbawienie dla wszystkich ludzi.
Obchody Świąt Bożego Narodzenia upłynęły pod hasłem: „Potrzebujemy pokoju, potrzebujemy Ciebie Panie!”. Święto Świętej Rodziny z Nazaretu stało się okazją, aby przypomnieć ludziom kultury i polityki, że należy bronić rodziny opartej na małżeństwie.
31 grudnia modlił się słowami: „Matko Zbawiciela, uproś dla Miasta Rzymu i świata całego dar pokoju”.
Z okazji Światowego Dnia Pokoju 1 stycznia 2005 roku Papież skierował przesłanie, aby „zło zwyciężać bronią miłości”.
4 stycznia 2005 roku Jan Paweł II przyjął na audiencji przedstawicieli klubu sportowego „Cracovia”. „Niech Cracovia daje świadectwo, że sport kształtując charaktery oraz ucząc szlachetnego współzawodnictwa i solidarności w wysiłku może być wyrazem najwyższych wartości ludzkich i społecznych.” (Jan Paweł II, Odwołania Insegnamenti do Giovanni Paolo II, LEV, Citta di Vaticano 2006, s. 10).
13 stycznia Ojciec Święty przyjął delegację przedstawicieli Uniwersytetu Śląskiego wraz z ordynariuszem katowickim i prezydentem miasta, do których powiedział: „Fides et ratio spotykają się w poszukiwaniu mądrości. Posługuja się innymi narz ędziemi i metodami, ale ubogacają się wzajemnie na drodze odkrywania wielorakich wymiarów prawdy.” (Jan Paweł II , Odwołania Insegnamenti do Giovanni Paolo II, LEV, Citta di Vaticano 2006, s. 43).
14 stycznia Jan Paweł II po raz ostatni przybył do Bazyliki Świętego Piotra, aby przewodniczyć mszy pogrzebowej kard. Jana Petera Schotte’go.
27 stycznia z okazji 60. rocznicy wyzwolenia obozu w Auschwitz-Birkenau pisał: „Oby nigdy więcej, w żadnym zakątku Ziemi nie powtórzyło się to, czego doświadczyli ludzie, których opłakujemy od 60 lat!” (Jan Paweł II, Odwołania Insegnamenti do Giovanni Paolo II, LEV, Citta di Vaticano 2006, s. 54.)
30 stycznia, na zamknięcie „Miesiąca pokoju”, Jan Paweł II po raz ostatni publicznie odmówił Anioł Pański.
W lutym 2005 roku u 85-letniego Jana Pawła II nastąpiły komplikacje zdrowotne spowodowane przebytą grypą (rozwijające się zapalenie krtani i tchawicy). Z tego powodu konieczne było leczenie szpitalne. 24 lutego 2005 roku dokonano zabiegu tracheotomii w celu usprawnienia funkcjonowania aparatu oddechowego. Papież błogosławił z okna szpitalnego wiernych zgromadzonych licznie pod polikliniką Gemelli. Po zakończonym leczeniu Ojciec Święty opuścił szpital 13 marca 2005 roku, w godzinach wieczornych.
13 lutego zmarła w wieku 97 lat s. Łucja dos Santos, ostatni świadek objawień fatimskich, co bardzo dotknęło schorowanego Papieża.
Na audiencjach 16 i 23 marca Jan Paweł II pojawił się w oknie swojego apartamentu, aby pozdrowić i błogosławić wiernych. W Niedzielę Palmową 20 marca również pojawił się w oknie, były to spotkania już bez słów.
Po raz pierwszy 24, 25 i 26 marca Ojciec Święty nie przewodniczył obrzędom Wielkiego Tygodnia. W Wielki Piątek w kaplicy prywatnej oparty o krzyż śledził Drogę Krzyżową transmitowaną z Koloseum.
Po raz ostatni Papież pojawił się w środę w oktawie wielkanocnej, 30 marca po godzinie 11, przed tysiącami wiernych, którzy nie mieścili się na Placu Św. Piotra i wypełniali także ulice Via della Conciliacione.
W sobotę 2 kwietnia o godzinie 21.37 w wigilię Niedzieli Miłosierdzia Bożego, w chwili gdy na Placu Św. Piotra wierni kończyli odmawiać Różaniec Jan Paweł II „wrócił do Domu Ojca”.