18 stycznia 1945 r. wojska 1 Frontu Ukraińskiego zajęły centralne części Krakowa. Niemcy, mimo wcześniejszych przygotowań obronnych, ostatecznie prowadzili w mieście tylko ograniczone działania osłonowe, uznając priorytetowy charakter obrony Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Nie istniały żadne plany wysadzenia miasta. Sowieci do zdobycia Krakowa użyli także artylerii i lotnictwa. Zajęcie Krakowa było częścią działań wojsk uderzających w kierunku na Wrocław.

W PRL propaganda wylansowała opowieści o specjalnych operacjach sowieckich ukierunkowanych na ratowanie dziedzictwa kultury i zabytków Krakowa. Wykreowano też mit o sowieckiej rezygnacji z użycia artylerii i lotnictwa w trosce o zabytki a także o zaminowaniu miasta przez Niemców i o rzekomo istniejącym „centralnym kablu”, który miał umożliwić zamianę miasta w ruiny.

Propagandowe tezy są podtrzymywane również przez obecne władze Rosji – w sposób oderwany od jakichkolwiek faktów. Również w Polsce wielu ludzi wciąż podtrzymuje zaszczepianą w PRL narrację o wydarzeniach lat 1944-1945.

Co dla Polski oznaczało zajęcie naszego terytorium przez Armię Czerwoną? Jaki był prawdziwy obraz operacji zajęcia Krakowa?

Odpowiedź na te pytania, oparta o dokumenty polskie, sowieckie i niemieckie, będzie celem konferencji współorganizowanej przez Kuratorium Oświaty, Instytut Pamięci Narodowej (Oddział w Krakowie) oraz Polską Akademię Umiejętności.

Po wystąpieniach zostanie zaprezentowany film „The Soviet Story” zrealizowany przez grupę dokumentalistów, według scenariusza i reżyserii Edvīnsa Šnore'a.

Program konferencji:
Prowadzenie: Aleksander Palczewski, Małopolski Kurator Oświaty.
10.00 – 11.00
- Otwarcie konferencji, Przedstawiciel Polskiej Akademii Umiejętności.
- ZSRR wobec Polski w latach 1944-1945, dr Maciej Korkuć, naczelnik Biura Edukacji Publicznej IPN w Krakowie.
- „Manewr Koniewa" w styczniu 1945 roku - planowany „ratunek Krakowa" czy potrzeba chwili?, dr Piotr Sadowski.
- Otwarcie konkursu historycznego dla młodzieży dotyczącego tematu konferencji.

11.00 – 11.15 Przerwa - catering

11.15 – 13.00
- Pokaz filmu „The Soviet Story" zrealizowanego przez łotewską grupę dokumentalistów, według scenariusza i reżyserii Edvīnsa Šnore'a. (wprowadzenie: dr Maciej Korkuć).
- Rozstrzygnięcie konkursu historycznego, wręczenie nagród.
- Podsumowanie konferencji, Aleksander Palczewski, Małopolski Kurator Oświaty.