Rzecznik Episkopatu zauważył, że beatyfikacje polskich sług Bożych, a także poprzedzające przygotowanie do nich, naznaczyły w dużej mierze podejmowane w tym roku inicjatywy duszpasterskie i tym samym umocniły wspólnotę wierzących wokół nowych polskich orędowników w niebie. „Z uwagi na jubileuszowe rocznice związane z życiem i posługą Prymasa Tysiąclecia, przeżywaliśmy rok 2021 jako Rok kard. Stefana Wyszyńskiego, a jego kulminacyjnym momentem była beatyfikacja, która odbyła się wraz z beatyfikacją Matki Niewidomych Elżbiety Róży Czackiej. Przez cały rok odbywały się sympozja, wystawy, konferencje, a także nabożeństwa majowe i czerwcowe poświęcone tym dwóm sługom Bożym, a teraz już błogosławionym, które miały na celu przypomnienie nauczania kard. Wyszyńskiego oraz przybliżenie postaci Matki Czackiej wszystkim wiernym, a zwłaszcza młodemu pokoleniu” – podkreślił ks. Gęsiak. Z kolei beatyfikacja ks. Jana Machy zwróciła uwagę na heroiczny przykład księży, którzy mimo prześladowań i groźby śmierci pozostają wierni swojemu kapłańskiemu powołaniu.

Rzecznik Episkopatu przyznał, że dobiegający końca rok obfitował również w ważne wydarzenia dla Kościoła w Polsce. „Niewątpliwie jednym z najważniejszych wydarzeń była wizyta ad limina apostolorum biskupów polskich, którzy w październiku udali się do Rzymu w czterech grupach. Podczas briefingów prasowych organizowanych w siedzibie Radia Watykańskiego biskupi mówili o spotkaniach w watykańskich dykasteriach oraz inspirujących rozmowach z papieżem Franciszkiem. Była to długo oczekiwana wizyta, której odbycie opóźniło się ze względu na pandemię Covid-19. Rzuciła światło na różne ważne kwestie w poszczególnych diecezjach, a także wyzwania stojące przed Kościołem w Polsce” – zauważył.

Dodał, że rok 2021 był również czasem rozliczania się Kościoła w Polsce z przestępstwa i grzechu wykorzystywania seksualnego nieletnich przez niektórych duchownych. „Proces oczyszczenia jest zawsze bolesny, ale bez niego nie można iść do przodu. Kościół w Polsce podjął szereg działań zmierzających do rozliczenia przypadków wykorzystywania oraz przypadków tuszowania tychże przestępstw, a także całą serię działań prewencyjnych” – powiedział rzecznik Episkopatu. Przypomniał, że we wrześniu odbyła się w Warszawie międzynarodowa konferencja watykańska na temat ochrony nieletnich w Kościele, która zgromadziła reprezentantów Kościołów Europy środkowo-wschodniej. „Uczestnicy konferencji mieli okazję do wymiany doświadczeń w kwestiach pomocy ofiarom wykorzystywania, a także działań podnoszących świadomość o występowaniu tego problemu w Kościele oraz sposobów, jak takim przypadkom zapobiegać” – dodał.

Ks. Gęsiak zwrócił uwagę, że pandemia Covid-19, która drugi rok z rzędu naznaczyła działania duszpasterskie, oraz kryzys na granicy polsko-białoruskiej „wywołały falę dobra ze strony poszczególnych diecezji, parafii, wiernych i organizacji charytatywnych, zwłaszcza lokalnych Caritas”. „Tak jak w roku poprzednim, wiele osób razem i pojedynczo włączyło się w pomoc potrzebującym, zarówno dotkniętym przez pandemię, jak i w ostatnich miesiącach przez niepokoje na wschodniej granicy. Parafie przygraniczne natychmiast zorganizowały wsparcie dla uchodźców oraz swoich parafian, którzy udzielają pomocy napotkanym migrantom, podczas gdy Caritas Polska zorganizowała Namioty Nadziei stanowiące zaplecze dla organizacji charytatywnych i mieszkańców przygranicza” – stwierdził rzecznik Episkopatu.

Rok 2021 był także rokiem wielu jubileuszy. „W kwietniu świętowaliśmy 1055. rocznicę chrztu Polski, w maju wspominaliśmy 40. rocznicę zamachu na papieża Jana Pawła II i ocalenia jego życia, natomiast w czerwcu obchodziliśmy 100-lecie poświęcenia Narodu Polskiego Najświętszemu Sercu Pana Jezusa wraz z bardzo wymownym ponowieniem Aktu oddania Sercu Jezusowemu” – powiedział rzecznik Episkopatu. Uroczystość ta zgromadziła Episkopat Polski i licznych wiernych. Dodał, że w 2021 roku obchodziliśmy także Rok św. Józefa, zakończony 8 grudnia, Rok Rodziny Amoris laetitia, który potrwa do czerwca 2022 roku i zakończy się Światowym Spotkaniem Rodzin w Rzymie, oraz Jubileuszowy Rok Jakubowy, przedłużony z powodu pandemii na cały przyszły rok.

Z kolei odwołując się do Synodu biskupów o synodalności, który papież Franciszek zainaugurował na początku października, rzecznik Episkopatu przyznał, że „wszystkie polskie diecezje włączyły się w prace synodalne na etapie diecezjalnym poprzez cykliczne spotkania, ankiety, publikację materiałów informacyjnych oraz ustanowienie osób odpowiedzialnych za koordynację działań synodalnych”. „Widać duże zaangażowanie zarówno osób duchownych, jak i świeckich w parafiach, które chcą się spotykać i rozmawiać o Kościele, co też już samo w sobie jest wyrazem synodalności” – zaznaczył.

„Nie należy zapominać o ważnych dokumentach wydanych w bieżącym roku przez Konferencję Episkopatu Polski” – zauważył rzecznik Episkopatu. „Szczególną uwagę należy zwrócić na dwa z nich: Droga formacji prezbiterów w Polsce. Ratio institutionis sacerdotalis pro Polonia, który określa nowe zasady formacji kapłańskiej w Polsce, oraz dekret ogólny Konferencji Episkopatu Polski dotyczący wieku oraz przymiotów kandydatów i kandydatek do stałego lektoratu i akolitatu. Te dwa dokumenty spotkały się z dużym zainteresowaniem wiernych i mediów, gdyż dotyczą formacji zarówno kapłanów jak i świeckich, która jest ważną częścią działalności Kościoła” – powiedział ks. Gęsiak. Dodał, że w ostatnich dniach ukazało się również uaktualnione tłumaczenie polskie Kodeksu prawa kanonicznego z 1983 roku zawierające stan prawny, który obowiązuje od dnia 8 grudnia 2021 roku, a więc od dnia, w którym weszły w życie przepisy znowelizowanej księgi szóstej kodeksu, zawierającej przepisy prawa karnego.

Rzecznik Episkopatu przypomniał także, że w przeciągu roku biskupi zabierali głos w ważnych sprawach społecznych. „Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki dwukrotnie – w październiku i listopadzie – apelował o pomoc humanitarną dla migrantów, którzy znaleźli się w dramatycznej sytuacji na granicy polsko-białoruskiej, a w sierpniu ogłosił Dzień Solidarności z Afgańczykami. O wsparcie dla migrantów i uchodźców prosił wielokrotnie także bp Krzysztof Zadarko, przewodniczący Rady KEP ds. Migracji, Turystyki i Pielgrzymek” – zaznaczył. Przypomniał też, że w specjalnym oświadczeniu z 22 grudnia Rada Stała KEP wsparła papieskie wezwanie o umożliwienie Kościołom lokalnym, w tym zgromadzeniom zakonnym i organizacjom katolickim, przyjęcia u siebie osób pilnie potrzebujących solidarnej pomocy wspólnoty międzynarodowej.

W kwestii szczepień przeciwko Covid-19 rzecznik Episkopatu zauważył, że biskupi wielokrotnie jasno wyrażali swoje stanowisko. „Przewodniczący Episkopatu podkreślił w oświadczeniu z lipca, że szczepienia przeciw koronawirusowi są ważnym narzędziem ograniczania rozprzestrzeniania się zakażeń. Także w komunikatach po zebraniach plenarnych biskupi ponawiali apele o podjęcie roztropnej decyzji o szczepieniach w trosce o życie, zdrowie i bezpieczeństwo swoje i innych” – przypomniał rzecznik Episkopatu.

Wiele ważnych problemów pozostawało, i wciąż pozostaje, przedmiotem troski wspólnoty Kościoła. „Takie kwestie jak postępująca sekularyzacja społeczeństwa, spadek praktyk religijnych, zwłaszcza wśród ludzi młodych czy przypadki utraty wiary, pozostają wielkimi i niezwykle ważnymi wyzwaniami, z którymi przyjdzie nam zmierzyć się w nowym 2022 roku” ‒ podkreślił Rzecznik Konferencji Episkopatu Polski.