Według tradycji Polikarp znał osobiście kilku apostołów i miał być ukochanym uczniem Jana apostoła i ewangelisty i przez niego też mianowany biskupem Smyrny. Z kolei uczniem Polikarpa był jeden z płodniejszych teologów II w., św. Ireneusz z Lyonu (140–202).

Polikarp zginął jako ok. stuletni starzec w czasie prześladowań chrześcijan za cesarza Marka Aureliusza. Sędzia skazał go na spalenie na stosie. Płomienie otoczyły ciało męczennika tak, że nie chciało płonąć, dlatego śmierć zadano mieczem.

Po męczeńskiej śmierci św. Polikarpa, w Smyrnie sporządzono obszerny opis jego męczeństwa, który jest pierwszym tego typu dokumentem od czasów śmierci św. Szczepana, opisanej w Dziejach Apostolskich. Przy jego grobie, w rocznicę śmierci, gromadzili się licznie wierni. Od tych wydarzeń historia Kościoła notuje początek czci oddawanej świętym oraz ich relikwiom.