Maciej został wybrany przez Apostołów do ich grona na miejsce Judasza spośród uczniów, którzy od samego początku słuchali Jezusa. Czytamy w Dziejach Apostolskich: „Postawiono dwóch: Józefa, zwanego Barsabą, z przydomkiem Justus, i Macieja. I tak się pomodlili: «Ty, Panie, znasz serca wszystkich, wskaż z tych dwóch jednego, którego wybrałeś, by zajął miejsce w tym posługiwaniu i w apostolstwie, któremu sprzeniewierzył się Judasz, aby pójść swoją drogą». I dali im losy, a los padł na Macieja. I został dołączony do jedenastu apostołów” (Dz 1, 23–24).

Rozstrzyganie spornych spraw przez losowanie było wówczas zwyczajem powszechnie przyjętym. Nie decydował tu przypadek, ale głęboka wiara w nadprzyrodzoną interwencję Ducha Świętego. Na co wskazują słowa modlitwy Apostołów.

Powołanie Macieja to jedyna pewna informacja, jaką dysponujemy. Według Euzebiusza z Cezarei, św. Maciej był pochodzenia żydowskiego. Wskazuje na to także jego imię Mattatyah (greckie Theodoros lub łacińskie Adeodatus – dar Jahwe). Według zachowanych legend Maciej miał głosić Ewangelię w Judei, potem w Etiopii, wreszcie w Kolchidzie.

Apostoł miał ponieść śmierć męczeńską w Jerozolimie, ukamienowany jako zdrajca i wróg narodu żydowskiego. Natomiast żyjący na przełomie II i III wieku Klemens z Aleksandrii uważa, że Maciej zmarł śmiercią naturalną ok. roku 50. Zachowały się pisma apokryficzne poświęcone św. Maciejowi, m. in. Ewangelia św. Macieja oraz fragmenty Dziejów św. Macieja. Oba pisma powstały w III wieku i widać w nich wpływ gnostycyzmu.

Relikwie św. Macieja miała odnaleźć św. Helena, matka cesarza Konstantyna Wielkiego. Są one obecnie w Rzymie w bazylice Santa Maria Maggiore, w Trewirze w Niemczech i w kościele św. Justyny w Padwie. Św. Maciej jest patronem m.in. budowniczych, kowali, cieśli, stolarzy, cukierników i rzeźników oraz alkoholików i chorych na ospę. Wzywają go ponadto niepłodne małżeństwa.

W ikonografii Maciej przedstawiany jest z różnymi przedmiotami. Najczęściej jest to siekiera  albo włócznia. Pojawia się również miecz, kamień lub krzyż.