W 2002 roku w ramach 96. papieskiej pielgrzymki zagranicznej papież odwiedził Bułgarię. Tego dnia w Sofii odbyły się:

Msza św. w kaplicy nuncjatury apostolskiej • Wizyta kurtuazyjna złożona prezydentowi • Wizyta i modlitwa w katedrze patriarchalnej pw. św. Aleksandra Newskiego • Udział w uroczystościach państwowych pod pomnikiem św. św. Cyryla i Metodego • Wizyta kurtuazyjna w Pałacu Patriarchalnym. Spotkanie ze zwierzchnikiem Kościoła prawosławnego w Bułgarii oraz członkami Świętego Synodu. Przekazanie przez Jana Pawła II relikwii św. Dazjusza, męczennika z III w., który poniósł śmierć na terenie dzisiejszej Bułgarii • Spotkanie w nuncjaturze z przedstawicielami społeczności żydowskiej • Spotkanie w Pałacu Kultury z przedstawicielami świata nauki i kultury

Analizując przebieg papieskiej pielgrzymki do Bułgarii można zauważyć, iż dominowały w niej dwa aspekty: pogłębianie dialogu ekumenicznego i międzyreligijnego oraz duszpasterskie spotkanie z bułgarską wspólnotą katolicką. Wizyta Papieża przypadła w czasie święta państwowego Bułgarii (24 maja) - święta słowiańskiej kultury i piśmiennictwa, religijnie związanego z postaciami Apostołów Słowian - Cyryla i Metodego. Święci ci czczeni są także w Kościele zachodnim w 1980 r. Jan Paweł II ogłosił ich współpatronami Europy. W Watykanie tradycją stały się też spotkania Papieża z delegacją bułgarską, właśnie w dniu 24 maja, w liturgiczne wspomnienie Cyryla i Metodego.

Większość mieszkańców Bułgarii stanowią wyznawcy Kościoła prawosławnego i pierwsze dwa dni pielgrzymki przebiegały głównie pod hasłem spotkań i nabożeństw liturgicznych z hierarchią i wiernymi tego Kościoła. Papież modlił się w katedrze patriarchalnej pw. Aleksandra Newskiego, największej świątyni prawosławnej na Bałkanach. W Pałacu Patriarchalnym spotkał się ze zwierzchnikiem Kościoła prawosławnego w Bułgarii - patriarchą Maksymem oraz członkami Świętego Synodu. Ojciec Święty wyraził podziw dla wielowiekowej misji Kościoła bułgarskiego, który pomimo wielu przeciwności wytrwale i owocnie głosił Słowo Boże. Podkreślił również fakt, iż pierwsza w historii wizyta Biskupa Rzymu w Bułgarii niewątpliwie świadczy o postępującej komunii między Kościołami. Zaznaczył jednak, że na tym polu jeszcze wiele pozostaje do zrobienia: Chrystus Pan założył jeden jedyny Kościół, a my dziś stoimy wobec świata podzieleni, jak gdyby sam Chrystus był podzielony. Ten brak jedności jawnie sprzeciwia się woli Chrystusa, jest zgorszeniem dla świata, a przy tym szkodzi najświętszej sprawie przepowiadania Ewangelii wszelkiemu stworzeniu.